Tag archief: vermoeidheid

De baby is er – en je gezonde gewoontes zijn weg

Per e-mail kreeg ik een vraag van een jonge moeder. Met haar kindje van 6 maanden oud, dat ze borstvoeding geeft, krijgt ze veel minder slaap. Gevolgen: moe, zin in zoetigheid en geen zin in sport. Wat nu?

De suggesties die ik haar gegeven heb, komen grotendeels uit mijn eigen ervaring. Met een jong kindje heb je je slaap niet in de hand zoals normaal. Wat mij zelf geholpen heeft vorige keer, is aan de ene kant accepteren dat ik minder energie had. En aan de andere kant het uitrusten voorrang geven op alles. Feitelijk dus: me elke dag realiseren dat ik heel goed voor mezelf moest zorgen. En niet mijn kindje steeds moest laten voorgaan, laat staan mijn werk, mijn bezoek of andere dingen die langskwamen. Ik eerst! (En dat valt soms niet mee…)

Misschien is ook dit een troost: het is tijdelijk. Als het goed is gaat je kindje steeds meer doorslapen. Waar ik na een tijdje achter kwam, was dat David niet per se nog hoefde te drinken als hij ’s nachts wakker werd. Hij werd wakker uit gewoonte en had geen honger. Een aai over zijn bol was ook goed. Eerst vervalt er dus één nachtvoeding, daarna ook de tweede.

Als ik het me goed herinner, ben ik vanaf 7 maanden ‘streng’ geworden en heb ik met mijn kindje geoefend dat hij ’s nachts gewoon door moest gaan slapen. Hij werd toen nog rond 12 uur en 4 uur wakker ’s nachts, zonder te hoeven drinken. Ik heb het bedje van David even op onze kamer gezet (en mijn vriend met enige moeite overtuigd dat hij even op zolder moest gaan slapen, zodat hij overeind zou blijven op zijn werk). Telkens als David wakker werd keek ik even op, of er iets aan de hand was. Zo nee, dan heb ik hem gewoon met rust gelaten. Na drie nachten sliep hij door.

Zin in zoet is wordt meestal erger als je moe bent, dus je behoefte aan snoep, koffie, alcohol e.d. kan flink erger worden. Vandaar dat uitrusten centraal moet staan, waar je ook maar kan. Op tijd eten kan ook helpen, zeker als je borstvoeding geeft. Drie uur na je vorige maaltijd mag er weer iets lekkers en gezonds klaarstaan voor je… Mijn ervaring was, dat als ik dat niet tijdig regelde, ik ging lopen snoepen. Ik was immers moe en had behoefte aan eten. Een paar porties van iets klaarzetten of op tijd beginnen hielp meestal.

Wat het sporten betreft: misschien kun je kijken of je wel dagelijks beweging kunt krijgen (regelmatig tien minuutjes lopen naar de winkel, de opvang, etc.?). Als je stevig doorloopt, is dat ook veel waard voor je conditie. Het sporten wordt weer makkelijker als je meer energie hebt en een nieuw leefritme hebt gevonden. Want dat komt, al wordt het nooit meer hetzelfde als vroeger. ;-)

5 redenen waarom je meer gaat snoepen als je moe bent

  1. Je cellen nemen slechter energie op, waardoor je een gevoel van energietekort krijgt. Je lichaam lijkt om snelle energie te vragen: geef mij suikers! (Maar eigenlijk heb je rust en slaap nodig.)
  2. Je verzadigingsmechanisme werkt niet goed, omdat je hormoonsysteem ontregeld raakt bij vermoeidheid.
  3. Je lichaam voelt onrustig aan, omdat het iets tekort komt. De onrust van vermoeidheid wordt gemakkelijk verward met honger.
  4. Je bent te moe om tijdig goed eten voor jezelf te regelen, dus ga je lopen snaaien en snacken.
  5. Omdat je moe bent lukt alles minder goed, wat onrust geeft. Daar gaan mensen vaak van snoepen. Zeker als je weinig energie en wilskracht hebt, omdat je moe bent.

Tips om op tijd naar bed te gaan

(Een stukje over slapen?! Denk je nu: ik weet wel dat ik moe ben, maar het gaat me nu even om het afvallen, waarom gaat het daar niet over? Te weinig slaap is een oorzaak van aankomen en te zwaar blijven. Je hormoonhuishouding raakt erdoor ontregeld, waardoor je meer vet opslaat en meer zin krijgt in zoetigheid en ander ongezond voedsel (en dranken). Daarnaast heb je minder energie om eten klaar te maken en te bewegen en minder wilskracht om stil te staan bij de keuzes die je maakt.)

Op tijd naar bed gaan heeft zo zijn voordelen. Je hebt meer energie, bent vrolijker, maakt betere keuzes, bent productiever, je lichaam is fitter en draait lekker… en toch gaat een groot deel van de Nederlanders te laat naar bed. Niet voor een keertje, omdat het zo gezellig is die ene avond, maar structureel.

Mocht je daar graag wat aan willen doen, dan zul je het slim moeten aanpakken. Gewoontes veranderen is immers lastig en dat geldt al helemaal als je moe bent. Misschien helpt een van de volgende tips je:

  • Bedenk ’s ochtends als je opstaat hoe je de volgende ochtend graag zou voelen. Stel je dat zo levendig mogelijk voor. Haal het ook ’s avonds weer terug in je gedachten.
  • Besluit voordat het avond is al wat je die avond graag wilt doen en bereid dat voor. Anders beland je geheid weer voor de tv, achter de computer of in een andere gewoonte – en bij die gewoonte hoort ook je late bedtijd.
  • ‘Verstoor’ je avondpatroon een beetje. Leg dingen op een andere plek, kies een andere volgorde… daardoor beland je niet in automatismen en kun je ook je bedtijd kiezen.
  • Bepaal niet alleen je bedtijd, maar ook het tijdstip dat je wilt gaan afbouwen en voorbereiden op het slapen. Daar hebben de meeste mensen minimaal een half uur voor nodig. Zowel praktisch (opruimen, dingen klaarleggen voor ’s ochtends) als lichamelijk. Zet eventueel een alarm om jezelf erop te wijzen dat het ‘al zo laat is’.
  • Haal afleiding weg uit je slaapkamer. Nee, niet je partner. ;-) Wel dingen als stapels wasgoed, je mobiele telefoon, een tv… die zorgen ervoor dat je hoofd actief wordt in plaats van rustig.
  • Bedenk welke dingen belangrijker voor je zijn dan slapen. Andere dingen horen je slaaptijd niet op te slokken.
  • Als die dingen echt belangrijk zijn, probeer ze dan ook overdag al meer aandacht te leren geven. Dat haalt de druk van de avond af.

Belangrijker dan slapen

Of je genoeg slaapt, heeft invloed op van alles. Hoe je je voelt, maar ook hoe je lichaam functioneert. Zo zorgt te weinig slapen er bijvoorbeeld voor dat je lichaam minder goed met brandstof kan omgaan. Je cellen kunnen niet goed energie opnemen. Je hebt daardoor weinig zin om te bewegen (daar is energie voor nodig) of om bewuste keuzes te maken (teveel moeite). En als klap op de vuurpijl moet al die energie die de cellen niet in kan ook ergens worden opgeslagen. In de vorm van vet!

Dit zijn allemaal goede redenen om op tijd naar bed te gaan. Hopelijk inspireren ze je. Maar het zou ook kunnen dat je best weet dat je je beter voelt als je op tijd naar bed gaat, maar het toch vaak niet doet. Dan zijn er blijkbaar andere dingen die je op dat moment belangrijker vindt dan slapen. Welke dingen zijn dat? Het kan helpen om te bedenken of je die dingen ook echt zo belangrijk vindt. En wie weet is dat zo. Maar dan is de volgende vraag: als ze zo belangrijk zijn, waarom doe ik ze dan pas na tienen ’s avonds? ;-)

Mogelijkheden en beperkingen

Wij mensen willen het liefst dat we op elk moment van de dag en in elke fase van ons leven alles aankunnen. Alle taken die op ons pad komen, alle confrontaties, alle leuke dingen…
Gelukkig kunnen we helemaal niet alles altijd aan. Het zou enorm saai worden als iedereen altijd alles kon, want dan was niets ooit nog bijzonder.

Maar wat nu als je jezelf blijft voorhouden dat je alles moet aankunnen? Dan ga je tegen een aantal dingen aanlopen. Bijvoorbeeld dat de energie van mensen wisselt door de dag heen. Dat is gewoon door hormonen geregeld; je hebt een dagritme. Verwacht je op elk moment van de dag piekprestaties van jezelf, dan ontregel je je lichaam en put je jezelf uit. Het gevolg: je kunt steeds minder hebben (wat je dan weer helemaal niet kunt hebben van jezelf :-) ).

Verder veranderen er dingen in een mensenleven. Misschien verhuis je naar een plaats waar je nog niet zo goed de weg weet of weinig mensen kent. Je krijgt een kindje. Je gaat een studie doen. Er vallen mensen weg, je ontmoet nieuwe mensen. Misschien word je wel ziek of moet je herstellen van ziekte. Je wordt ouder, waardoor je lichaam en geest langzaam veranderen. Van jezelf verwachten dat je onder al die omstandigheden alle ‘oude’ dingen blijft kunnen (en liefst nog een beetje meer!), zorgt ervoor dat je jezelf overvraagt. Je verliest waarschijnlijk je plezier en je voldoening in de dingen die je doet.

En waarom eigenlijk? Omdat je denkt dat je niet goed genoeg bent als je iets niet doet of niet goed kan? Of omdat andere mensen je dan niet aardig meer zullen vinden? De leukste en indrukwekkendste mensen, zijn degenen die hun eigen zwaktes accepteren en er goed mee om kunnen gaan. Ook leuk voor anderen: kunnen die ook eens iets voor jou doen, wat je zelf niet kan. Dat geeft hen trots en voldoening, zeker als jij er dankbaar voor bent (in plaats van bezig te zijn met je eigen gevoel van tekortschieten).

Jouw 2011

Tweeduizend elf. Een jaar waarin je je tijd en energie vooral besteedt aan dingen die belangrijk voor je zijn. Aan mensen die iets voor je betekenen. Waarin je dingen doet omdat jij ze wilt doen, niet omdat je hoopt dat je er iets voor terugkrijgt. Omdat je weet dat er van alles genoeg is en dat er voor jou ook genoeg zal zijn. Je hoeft alleen maar jezelf te zijn en je eigen bijdrage te leveren, dan komt het goed.

Tweeduizend elf. Een jaar waarin je goed oplet wat jouw lichaam nodig heeft om je steeds te brengen waar je wilt zijn. Waarin je steeds beseft dat je alleen kunt presteren als je in conditie blijft. Dat voor jezelf zorgen minstens zo belangrijk is als voor anderen zorgen of je dagelijkse taken volbrengen. Ook omdat je alleen plezier in je taken kunt hebben, als je lichaam mee blijft doen. Omdat je weet dat je plezier en voldoening niet met je verstand kunt voelen.

Tweeduizend elf. Een jaar waarin je je lichaam en geest de stimulans geeft die ze nodig hebben. En vervolgens de gelegenheid om te herstellen en tot rust te komen, door afwisseling te brengen in je bezigheden. Nadenken, bewegen, creatief bezig zijn, informatie verwerken, praktische klusjes doen, spelen, luisteren, niets doen, praten… alles krijgt zijn eigen plek. Daardoor kun je meer doen dan je ooit gedacht had en tegelijk meer energie behouden dan je ooit hebt gehad.

Tweeduizend elf. Een jaar waarin je onnodige onrust kunt voorkomen. Je kent je eigen normen en weet dat je er niet altijd aan kunt voldoen. Soms moet je een keuze maken en dat doe je. Een jaar ook, waarin je toch regelmatig onrust zult voelen. Maar je bent er niet bang voor. Je weet dat je de onrust zult overleven en hem gewoon de ruimte kunt geven. Zodat je merkt wat je nu eigenlijk dwars zit. En daarna echte rust kunt voelen. Omdat je goed genoeg bent.

Tweeduizend elf. Een jaar dat je met vertrouwen tegemoet kunt zien, omdat je in staat bent om te leren, te genieten en los te laten.

Geen zin in bewegen?

Veel mensen vinden het lastig om elke dag actief te bewegen, zeker in de winter. Ze vinden dat ze het moeten doen ‘want het is beter voor je’, maar dan lokt de bank of de luie stoel en dan komt het er niet van.

Daar kan ik de nodige verklaringen voor geven, maar ik wil me even tot eentje beperken vandaag: wie moe is, wil niet bewegen. Die wil uitrusten. Vaak is het dus een slimme volgorde om eerst te zorgen dat je dagelijks voldoende rust en ontspanning krijgt. Je wordt daar fitter van en krijgt vanzelf meer zin in bewegen.

Wel een kleine kanttekening.
“Ik hoef vandaag niet te bewegen, want ik ben moe,” is niet zo’n goede tekst. Dat klinkt als eerder als een soort smoesje dan als een stap vooruit. ;-) Een betere tekst is misschien:
“Ik ben moe, dus ik ga meteen zorgen dat ik meer rust en ontspanning krijg om weer fit en vrolijk te worden.”

Voor de liefhebbers is hier inspiratie te vinden om uit te rusten:
http://www.nationaleuitrustweek.nl/uitrustweek

Stomme klusjes

Wij doen vaak analyses voor mensen die niet goed in hun vel zitten, om te kijken wat de oorzaak is. Ik wil ter afsluiting van mijn week eens iets schrijven over een detail dat me daarbij steeds opvalt: bijna niemand heeft plezier in praktische klusjes.

De vaatwasser inruimen, stofzuigen, een schroef in de muur draaien, vuilniszak verwisselen, de wc schoonmaken, rondslingerende schoenen opruimen, overhemden strijken, oud papier wegbrengen… het lijken allemaal vervelende dingen te zijn. Ook als je naar de reclames kijkt trouwens. Blokjes voor in de wc die je niet eens met je handen hoeft aan te raken en die hem dan schoonbruisen, dat soort dingen worden voor ons bedacht.

Ik zit me af te vragen waarom die klusjes nou zo erg zijn. Ik denk niet dat mensen er tegenop zien omdat ze zo moeilijk zijn. Misschien is het wel dat ze een sluitpost zijn: heb je de hele dag gewerkt, aandacht besteed aan je gezin, familie, vrienden, collega’s, moet je ook nog praktische klusjes doen! Terwijl je daar helemaal geen energie meer voor hebt.

Als je dit herkent voor jezelf, heb ik twee tips. De eerste is: besef dat praktische klusjes ook energie en tijd vragen en maak niet al je energie voortijdig op. Bijvoorbeeld: aan het eind van je werkdag hoor je niet uitgeput te zijn. Je hebt nog een heel stuk dag te gaan.

De tweede tip sluit hierbij aan, vooral als je veel geestelijk werk verricht. Wat wil namelijk het geval: praktische klusjes doen lijkt helemaal niet op werken achter de computer of vergaderen. Dat betekent dat jouw computerhersenen en jouw vergaderhersenen uitstekend kunnen ontspannen tijdens een praktisch klusje! Veel beter dan tijdens tv kijken bijvoorbeeld.

Wat je dus kunt doen, is elke dag ruimte maken voor een praktische klusje en dat met je volle aandacht doen. Daar rust je van uit, het klusje is voor elkaar en… misschien is het nog leuker dan je dacht ook.

Zo, ik denk dat ik de computer maar eens uitzet en het bed ga verschonen. ;-)

We zitten nog steeds verkeerd

Al jaren wordt er gehamerd op minder eten en meer bewegen, omdat dat de oplossing zou moeten zijn voor overgewicht. Maar het wordt nu echt tijd om te begrijpen dat overgewicht geen losstaand probleem is, waar je een truukje op kunt loslaten om het weg te maken (namelijk een tijdje minder eten en vaker naar de sportschool gaan).

Overgewicht is een GEVOLG van hoe je lichaam geprogrammeerd is en hoe je leeft. Het heeft met alles te maken. Bijvoorbeeld hoe je eet, hoeveel slaap je krijgt, hoeveel inspanning en ontspanning je krijgt en hoe je met problemen en emoties omgaat. En die dingen hebben ook nog eens onderlinge samenhang! Als je moe bent ga je anders eten, als je niet goed met emoties omgaat slaap je slechter, als je verkeerd eet krijg je minder energie om te bewegen…

Je kunt niet een ding aanpassen en de rest laten liggen. Dan krijg je niet het resultaat dat je wilt en je ene aanpassing hou je ook niet vol, omdat de rest van je leven er niet bij past.

Ter illustratie: er is net een onderzoek verschenen waarbij ze in het slaaplaboratorium van de Universiteit van Chicago hebben gekeken wat er gebeurt als mensen hetzelfde energiebeperkte dieet volgen, maar een verschillende hoeveelheid slaap krijgen. Gedurende 14 dagen kreeg de ene helft van de mensen 5,5 uur slaaptijd en de andere helft 8,5 uur. De groep die 5,5 uur sliep, viel 55% minder af. Vijfenvijftig procent! En ze hadden een slechtere hormoonbalans, meer honger en kregen een slechtere lichaamssamenstelling.

Wil je blijvend afvallen (en je lekker in je vel voelen, fit zijn, enzovoort), weet dan dat je in alle opzichten goed voor jezelf moet leren zorgen.

1 2