Tag archief: discipline

Kom je niet van een gewoonte af? Het komt door een stofje!

Laat een reactie achter

Je neemt je voor om het niet meer te doen. Snoepen, op de bank hangen, een eetbui krijgen of iets anders wat je gewicht verslechtert. En dan gebeurt er iets. Misschien zegt iemand iets, ruik je iets, zie je iets of voel je iets bekends. En dan schiet je ineens in het gedrag dat je had afgezworen.

Een belangrijke oorzaak hiervan is een stofje in je hersenen: dopamine. Een van de functies van dopamine is betekenis geven aan dingen die gebeuren. Stel dat je bijvoorbeeld verdrietig of teleurgesteld bent en je eet iets zoets om jezelf te troosten, dan maken je hersenen dopamine aan en krijgt de zoetigheid de betekenis ’troost’. Een tweede voorbeeld: je hebt gesport en krijgt als beloning van jezelf een koud biertje in de kantine, gezellig met je vrienden. Dan krijgt het biertje de betekenis ‘beloning’ of ‘gezelligheid’. Elke situatie kan koppelingen opleveren.

Ben je de persoon uit het eerste voorbeeld en wil je niet meer snoepen, dan komt er een moeilijk moment als je weer een keer verdrietig of teleurgesteld bent. Er wordt dopamine aangemaakt en door de koppeling die eerder gemaakt is, denk je ineens: zoet! Alles in jou lijkt je naar de zoetigheid te sturen. Krijg je die niet, dan voel je je ‘zielig’. En wil je helemaal graag snoepen.

Nu wordt duidelijk waarom een dieet waarbij je jezelf van alles verbiedt, voor vrijwel niemand vol te houden is. Je moet vechten tegen je eigen dopaminesysteem. Maar stel dat je je dopaminesysteem in je voordeel kunt gebruiken? Dat gebeurt als je andere koppelingen leert leggen. Want ‘zoet’ is niet synoniem met ’troost’ en ‘bier’ is niet synoniem met ‘beloning’ of ‘gezelligheid’. Je kunt ook andere dingen gaan koppelen aan troost, beloning, gezelligheid en andere dingen die je nodig hebt.

Een eerste stap hiervoor is om je eigen behoeftes te leren kennen en jezelf te geven wat je werkelijk nodig hebt om lekker in je vel te zitten.

Kriebel

Laat een reactie achter

Ik heb een muggenbult. Hij kriebelt enorm. Ik weet dat ik beter niet kan krabben, want dan wordt hij groter en wordt de kriebel erger. Maar ik moet er echt aan krabben, want de jeuk is niet te harden.

(krabkrab)

Hè, dat lucht op. Pffft.

Oh, nu begint hij alweer te kriebelen. Nog een keer krabben!
Hm, nou is hij rood en opgezwollen en wordt het alleen maar erger. Ik had beter niet kunnen krabben. Stom.

Aaarggghhh. Nog maar eens krabben?

– – – – –

Het belangrijkste zinnetje in het voorgaande stukje is misschien wel: “ik moet er echt aan krabben, want de jeuk is niet te harden”. Daarmee zei ik tegen mezelf: ik heb geen keuze.

Hetzelfde doen mensen vaak als ze zin hebben in eten/snoepen als ze geen honger hebben. Ze vertellen zichzelf dat de onrust die ze voelen ondraaglijk is. En zo voelt het ook! Maar dat je geen keuze hebt, dat de onrust sterker is dan jij – dat is niet waar. De vergelijking met de muggenbult gaat heel goed op. Denk er maar eens over na.

(De online les over onrust anders opvangen gaat hier trouwens verder op in.)

Nog 4 tips om niet aan te komen tijdens je vakantie

Laat een reactie achter

Nog een kleine aanvulling op de tips van vorige week…

Tip 6. Drink voldoende water

Hoe warmer het is in jouw vakantieoord, des te belangrijker is deze tip. Onder normale omstandigheden heb je ongeveer 1,5 liter water/vocht per dag nodig om je lichaam goed te laten functioneren. Dat is de hoeveelheid die je op een dag verliest. Is het warm, dan moet je nog meer verloren water aanvullen. Je voordeel: een lekker gevoel èn een lijf dat goed werkt. Zonder water loopt je stofwisseling slechter en dan kom je sneller aan.

Tip 7. Alcohol

Een lekker wijntje voor de tent, een cocktail aan de bar, een biertje op het strand. Kijk eens of je deze uitdaging aandurft: drink alcholische dranken als toevoeging aan de goede stemming en gebruik ze niet om de stemming te ‘maken’. Een drankje nemen en er op je gemak van proeven mag natuurlijk altijd. Deze uitdaging geldt dus vooral voor degenen die de wijn per fles drinken en het bier per sixpack.

Tip 8. Actief is leuk

Wat zijn je beste herinneringen als je thuiskomt? De momenten dat je sliep, doezelde en niets deed? De momenten dat je met een te volle buik en teveel wijn op ging slapen? Of de momenten dat je de slappe lach had tijdens het badmintonnen, een watergevecht hield, rondliep en een praatje maakte met iemand, een prachtig plekje in de omgeving ontdekte? Als je actief bezig bent, komt je lichaam tot leven en dan ervaar je vaak meer. Kijk eens of je vanaf dag één van je vakantie actieve momenten kunt inbouwen.

Tip 9. Waar komen die zorgen vandaan?

In het ideale geval heb je je eet- en leefgewoonten op orde en sta je niet eens stil bij ‘aankomen tijdens de vakantie’. Je geniet dan volop van eten en drinken, zonder teveel te nemen. Ben jij nog niet zover, maak dan een plan om hier naartoe te werken. Het is toch vreemd dat je je hier zorgen over maakt? Zorg dat het je volgend jaar niet weer overkomt! Het is nergens voor nodig.

Prettige vakantie!

5 tips om niet aan te komen tijdens je vakantie

Laat een reactie achter

Kom je na je vakantie altijd een paar kilo zwaarder thuis, zodat je die er weer af moet vechten? Of ben je daar bang voor, zodat je niet voor honderd procent van je vakantie kunt genieten? Wie weet kunnen de volgende tips je helpen.

Tip 1. Zorg voor regelmaat

De kans bestaat dat je tijdens je vakantie een ander leefritme hebt dan normaal. Sta je bijvoorbeeld op andere tijden op? Eet je op andere tijden? Eet je andere dingen? Beweeg je meer of minder? Je lichaam houdt van regelmaat. Kijk wat je kunt doen om je lijf te laten weten waar het aan toe is. Als je dagen anders zijn dan buiten de vakantie, kun je misschien een vast ‘vakantieritme’ aanhouden. Dat geeft je rust, zodat je meer kunt genieten en lekkerder in je vel zit.

Tip 2. Maak vakantie en ‘normaal’ allebei leuk

Veel mensen willen in de vakantie volop genieten en uit hun dagelijkse sleur stappen. Geldt dat voor jou ook? Als je alleen je vakantie als een fijne tijd ziet en je dagelijks leven niet, dan is de kans groter dat je in je vakantie ‘overmatig’ wilt genieten. Vier je vakantie met gedachten als ‘eet, drink, luier, dans, voel de zon, want straks is het weer voorbij en dan moet ik weer een hele tijd wachten op iets leuks’? Neem in je vakantie dan de tijd om na te denken waarom je zo weinig geniet van je dagelijkse dingen. Wat gaat daar mis? Als je weet dat er een leuk leven op je wacht als je thuis bent, neemt de onrust af die er tijdens je vakantie voor kan zorgen dat je je overeet of bijvoorbeeld veel alcohol drinkt.

Tip 3. Zorg goed voor jezelf

Op vakantie zijn dingen anders dan anders. Daardoor loop je het risico dat je geen voedzaam eten bij je hebt als je honger hebt. Voorkom dat! Zorg dat je kunt krijgen wat je nodig hebt, anders loop je de hele dag naar eten te zoeken en de verkeerde dingen in je mond te steken.

Tip 4. Bedenk wat voor jou ontspanning is

Is vakantie bij jou het ultieme moment om te ontspannen? Gelijk heb je. Zowel je lichaam als je geest houden van ontspanning op z’n tijd. Ze hebben dat zelfs nodig. Wat voor activiteitenpatroon zou jou een perfect ontspannende vakantie bezorgen?
Houd je van zonvakanties? Misschien denk je dat je ontspant als je de hele dag in de zon kunt liggen met een cocktail en een zak chips naast je (of een variant hierop). Ga eens na of niets doen en de hele dag plat liggen en eten en drinken werkelijk de kern zijn van een goed gevoel. Wat maakt dat dat voor jou als ‘ontspanning’ voelt? Is het dat je niets hoeft en alles mag? Is het dat je weg kunt suffen en alles wat je bezighoudt dan even vergeet? Iets anders? De dingen waar jij van aan kunt komen tijdens de vakantie (teveel eten, teveel alcohol, te weinig bewegen), zijn die echt de belangrijkste ingrediënten van je vakantie?

Tip 5. Proef!

Misschien ben je wel in het buitenland op vakantie, of op een plaats in Nederland waar ze bijzonder eten en drinken hebben. Of het eten smaakt gewoon anders omdat het vakantie is. Vergeet niet te proeven! Vaak gaat het lekkers zo snel naar binnen, dat je er nauwelijks van kunt genieten. Eet hap voor hap, neem de tijd, geniet ervan. Zo overeet je je niet snel – en het maakt je vakantie nog veel prettiger.

Volgende week nog een paar aanvullende tips!

 

De verkeerde tekst

Een reactie

afvallen, dieet, afslanken, lijnenWie net begonnen is met een dieet en zich aan de regels heeft gehouden, gebruikt nogal eens zinnetjes als ´ik heb me netjes gedragen´ en ´ik ben sterk geweest´. Ik denk dat ze daarmee ook zeggen: ‘zondigen is niet netjes’ en ‘snaaien of me tegoed doen aan lekker eten is zwak’.

Dit soort zinnen duiden op een gevecht met jezelf. In het begin win je dat meestal nog, omdat je nog niet zo lang bezig bent en nog genoeg kracht kunt opbrengen. Maar er gaat geheid een moment komen dat je je minder goed voelt en de kracht niet kunt opbrengen. Als je dan teleurgesteld raakt door je ‘misser’ of je zelfvertrouwen wordt minder, kan het zijn dat je helemaal terugvalt en je ‘nette’ gedrag niet meer weet terug te vinden.

Misschien is het daarom de moeite waard om andere zinnen te gaan gebruiken, zoals ‘ik heb keuzes gemaakt die me rust geven’ of ‘ik heb goed voor mezelf gezorgd’? Dat zijn namelijk dingen die je altijd wilt blijven doen. Terwijl ‘altijd maar netjes en sterk zijn’ de meeste mensen een keer de keel uit gaat hangen. ;-)

Mogelijkheden en beperkingen

Laat een reactie achter

Wij mensen willen het liefst dat we op elk moment van de dag en in elke fase van ons leven alles aankunnen. Alle taken die op ons pad komen, alle confrontaties, alle leuke dingen…
Gelukkig kunnen we helemaal niet alles altijd aan. Het zou enorm saai worden als iedereen altijd alles kon, want dan was niets ooit nog bijzonder.

Maar wat nu als je jezelf blijft voorhouden dat je alles moet aankunnen? Dan ga je tegen een aantal dingen aanlopen. Bijvoorbeeld dat de energie van mensen wisselt door de dag heen. Dat is gewoon door hormonen geregeld; je hebt een dagritme. Verwacht je op elk moment van de dag piekprestaties van jezelf, dan ontregel je je lichaam en put je jezelf uit. Het gevolg: je kunt steeds minder hebben (wat je dan weer helemaal niet kunt hebben van jezelf :-) ).

Verder veranderen er dingen in een mensenleven. Misschien verhuis je naar een plaats waar je nog niet zo goed de weg weet of weinig mensen kent. Je krijgt een kindje. Je gaat een studie doen. Er vallen mensen weg, je ontmoet nieuwe mensen. Misschien word je wel ziek of moet je herstellen van ziekte. Je wordt ouder, waardoor je lichaam en geest langzaam veranderen. Van jezelf verwachten dat je onder al die omstandigheden alle ‘oude’ dingen blijft kunnen (en liefst nog een beetje meer!), zorgt ervoor dat je jezelf overvraagt. Je verliest waarschijnlijk je plezier en je voldoening in de dingen die je doet.

En waarom eigenlijk? Omdat je denkt dat je niet goed genoeg bent als je iets niet doet of niet goed kan? Of omdat andere mensen je dan niet aardig meer zullen vinden? De leukste en indrukwekkendste mensen, zijn degenen die hun eigen zwaktes accepteren en er goed mee om kunnen gaan. Ook leuk voor anderen: kunnen die ook eens iets voor jou doen, wat je zelf niet kan. Dat geeft hen trots en voldoening, zeker als jij er dankbaar voor bent (in plaats van bezig te zijn met je eigen gevoel van tekortschieten).

Hardnekkige gewoontes

Laat een reactie achter

Een vriend van mij vertelde een tijdje geleden dat hij in Engeland was geweest. Hij had daar ook auto gereden. De eerste keren dat hij naar een andere versnelling wilde schakelen, had hij keihard met zijn rechterhand tegen de autodeur geslagen. Want als je links rijdt in een Engelse auto, zit je aan de andere kant en dan moet je dus met links schakelen! Je moet vooral niet je rechterhand automatisch opzij bewegen, want daar zit een autodeur.

Ik vond het wel een goed verhaal. En een leuk voorbeeld van hoeveel automatische handelingen wij mensen in ons systeem hebben zitten. Als je die wilt veranderen, moet je oefenen. Soms heel lang oefenen! Dat hou je beter vol als je goed weet waar je het voor doet. Wat levert je nieuwe gedrag je op? Als dat de moeite waard is, is het bijna leuk om er stevig voor te moeten oefenen en een beetje af te zien. Dat geeft het leven kleur.

Apport!

3 comments


Ik heb een kat die apporteert. Normaal doen honden dat: je gooit een bal weg en dan gaan ze hem halen en leggen hem naast je neer. Onze andere kat apporteert niet. De meeste katten doen het volgens mij niet. Yoki wel.

Het gaat als volgt: ik zit te werken aan mijn bureau en dan hoor ik wat geschuifel onder mijn stoel. Ik kijk naar beneden en dan ligt er een grijs speelmuisje naast mijn stoel. Dan kijk ik achterom en dan zie ik in de gang, bovenaan de trap, Yoki liggen die me verwachtingsvol aanstaart. Ik gooi vanaf mijn werkplek het muisje met een boog van de trap af en zie Yoki zich er achteraan storten. Een halve minuut later ligt het muisje weer naast mijn stoel en is het de bedoeling dat ik het nog een keer gooi.

Ze houdt dit rustig een half uur vol. Niet mijn meest productieve half uur van de dag, maar ik kan tussendoor best een blogtekst typen ofzo. :-) Nu moet ik het muisje weer even gooien, moment…

Wat hier nou zo leuk aan is, is dat het laat zien dat een levend wezen patronen kan aanleren. Yoki heeft eens een muisje naast mij neergelegd en toen gooide ik het weg. Dat was leuk, dus legde ze het weer naast me neer. En het is voor haar ook helemaal geen vraag of ik het weer ga gooien, ze gaat gewoon klaarliggen naast de trap. Zie daar een apporterende kat.

Bij mensen werkt het net zo. Stel bijvoorbeeld dat je gewend bent om direct na het eten op een bepaalde plek op de bank te gaan zitten en de tv aan te doen. Als je dat zes dagen doet, dan denk je er op de zevende dag niet meer bij na. Je zit al op de bank en hebt de afstandsbediening al in je hand voordat je een besluit hebt genomen over wat je die avond wilt doen.

Als ik Yoki’s muisje niet meer gooi, zal ze dat heel jammer vinden. Haar spelletje is weg, wat nu? Waarschijnlijk gaat ze na een tijdje ronddrentelen in een plant hangen of in de gordijnen om mijn aandacht te trekken. En dan gooi ik toch het muisje maar weer…

Ook dit werkt bij mensen net zo. Als jij op die bank gaat zitten en je mag de tv niet aanzetten omdat je dat beter vindt voor jezelf, dan kun je daar behoorlijk onrustig van worden. Je hebt nog geen andere gewoontes en bovendien: waarom moet je leven zo ingewikkeld zijn? Waarom zou je niet gewoon die tv weer aanzetten? Op een gegeven moment heb je daar genoeg van en dan is de kans groot dat je inderdaad de tv weer aanzet.

Stel nu dat er een moment komt dat ik geen muisjes meer wil gooien. Dan is er een slimmere stap om te zetten: de situatie veranderen. Bijvoorbeeld ergens anders gaan zitten, schoon water in het bakje van de katten gaan doen of een ander speeltje neerleggen ergens in het huis en daar de aandacht op vestigen. Zo lang ik op dezelfde plek in huis zit in dezelfde houding, komt Yoki haar muisje brengen. Als ik er niet zit, doet ze dat niet.

Kortom: als je een gewoonte wilt veranderen bij jezelf, verander dan ook iets in de rest van je patroon. Ga aan de andere kant van de bank zitten. Verplaats spullen. Doe dingen in een andere volgorde. Als je alles hetzelfde blijft doen, is het heel lastig om dat ene ding te veranderen. Verstoor je automatismes, dan lukt het veel beter. Handig om te weten als je goede voornemens hebt…

Laat het alsjeblieft (niet) aan mij liggen

Laat een reactie achter

(oorspronkelijk geschreven op 13 april 2010)

Het is niet leuk als iets aan jou ligt. Als er iets niet goed gaat en jij bent degenen die het moet oplossen. Als dat betekent dat je dingen moet doen die je niet kent. Die je eng vindt, omdat je niet weet wat de gevolgen zijn. Zodat je geen grip voelt. De grip die je wel voelt als je je oude vertrouwde gedrag aanhoudt. Dat niet blijkt te werken. Het is niet leuk als alles erop wijst dat je iets moet veranderen.

Het is fijn als iets aan jou ligt. Als er iets niet goed gaat en jij kunt zelf iets doen om het op te lossen. Als je nieuwe dingen durft te proberen, ook al weet je de uitkomst niet. Als je ontdekt dat je meer mogelijkheden en talenten had dan je eerst dacht. Als je de moeilijkheden overwint, je discipline inzet om je nieuwe gedrag te oefenen. Je angsten opzij weet te zetten. Ontdekt dat het anders zit dan je dacht en dat het wél kan. Als je ontdekt dat je iets in positieve zin hebt weten te veranderen. En je leven een stukje beter hebt gemaakt.

Laten we hopen dat het aan jou ligt. En niet aan het lot, de wereld of andere mensen. Wat zou dat geweldig zijn! Moeilijk, en geweldig.

Mensen die gezonde keuzes weten te maken, hebben geluk?

4 comments

Afgelopen week had ik een gesprek met iemand die heel verbaasd was, dat elke dag bewegen en goed eten bij mij ook niet vanzelf gaat. En dat ik er regelmatig discipline voor moet opbrengen. Ze had gedacht dat ik iemand was ´die van nature alle goede gewoontes heeft´ en dat zij iemand was ´die van nature alle verkeerde gewoontes heeft´.

Zo is het dus niet. Ik heb heel veel slechte gewoontes gehad en bij vlagen heb ik ze nog steeds. Maar er is een reden dat ik mezelf altijd weer tot de orde roep. De reden is dat mijn lichaam heel veel voor mij doet.

Mijn lichaam zorgt elke dag:
– Dat ik kan komen op de plaatsen waar ik wil zijn
– Dat ik prettige sensaties kan voelen, bijvoorbeeld iets lekkers voelen of ruiken of iets leuks horen of zien
– Dat het zichzelf repareert op de plaatsen waar het slijt of kapotgaat
– Dat ik een signaal krijg als iets schadelijk is voor mij (pijn, een knoop in mijn buik, etc.)
– Dat ik een signaal krijg als er een mooie kans ligt voor mij (kriebels, een rush)
– Dat ik contact kan maken met andere mensen(lichamen)
– Dat alles wat ik wil uiten een zichtbare, hoorbare of tastbare vorm krijgt
– Dat het zichzelf tijdig uitschakelt zodat alle indrukken die ik opdoe, goed verwerkt kunnen worden
– Dat ik zichtbaar en benaderbaar ben voor andere mensen
– Dat ik dingen die ik nodig heb kan pakken en gebruiken
– Dat het zijn eigen brandstof maakt uit de dingen die ik opeet

Ik vergeet vast nog een hoop dingen. Maar hoe dan ook ben ik erg, erg blij dat mijn lichaam dit allemaal voor me doet. En daarom doe ik vrijwel elke dag een aantal dingen voor mijn lichaam:
– Als ik honger heb, eet ik dingen met een goede voedingswaarde en ik stop pas als ik genoeg heb
– Ik drink genoeg water
– Ik neem pauze als ik moe word
– Ik beweeg minimaal een half uur per dag en streef ernaar niet langer dan een paar uur stil te zitten
– Ik slaap 8 uur per nacht
– Ik gebruik mijn capaciteiten, zowel mijn hersencellen als mijn lichamelijke functies
– Ik ga naar buiten, al is het maar een paar minuten
– Dingen zonder voedingswaarde eet of drink ik alleen als ik er heel erg zin in heb
– Ik luister naar de signalen die mijn lichaam geeft

Deze dingen zijn niet altijd makkelijk vol te houden. Maar ik pas ze toch zoveel mogelijk in. Ik werk andersom dan de meeste mensen doen: ik bedenk eerst hoe ik deze dingen in kan plannen in mijn dag en daarna plan ik de rest van mijn activiteiten er omheen.

Uitzonderlijk? Onmogelijk? Alleen weggelegd voor een paar mensen in een luxe positie?
Ik denk eerder dat het te maken heeft met hoe je je leven voor je ziet. Ik heb besloten dat ik een goed leven wil leiden en ik zie niet in hoe dat zou moeten als ik allerlei prestaties moet leveren, maar mezelf niet de zorg geef die ik nodig heb om die prestaties te kunnen leveren. Ik verwacht nogal wat van mezelf, dus dat vraagt een hele goede zelfzorg.

Vergelijk het maar met een topsporter; die kan geen records verbeteren als hij geen slaap, voeding, training en verzorging krijgt. Ik ook niet. Jij wel?

1 2