AFVALLEN, LIJNEN OF AFSLANKEN? MET DIEET OF ZONDER DIEET?

Boektitel: Het Dukandieet
Ondertitel: De Franse oplossing voor permanent gewichtsverlies
Auteur(s): Dr. Pierre Dukan

Beoordeling van Meijke van Herwijnen

Samenvatting

Het Dukan dieet omvat vier fases: 1. Aanvalsfase van gemiddeld vijf dagen (alleen ‘zuivere eiwitten’ eten uit vlees, vis en gevogelte, plus 1,5 liter vocht en 1,5 eetlepel haverzemelen), 2. Cruisefase (‘afgewisselde eiwitten’) waarbij ongeveer een kilo per week wordt verloren, 3. Stabilisatiefase (eiwitten, groente, 1 portie fruit, 2 volkoren boterhammen en 40 gram kaas per dag en 2 porties zetmeelproduct per week; volhouden gedurende 10 dagen per afgevallen kilo) en 4. Volhardingsfase met drie regels: elke donderdag alleen eiwitten, nooit meer de lift gebruiken, dagelijks 3 eetlepels haverzemelen eten. Om de afvalstoffen van de eiwitten goed te kunnen afvoeren, moet minimaal 3 liter water per dag gedronken worden.

Dukan onderbouwt het dieet door allereerst te beschrijven dat koolhydraten nuttig zijn, maar mensen teveel in verleiding brengen om ervan door te eten (en daarmee hun lichaam te ontregelen). Vetten zijn erg calorierijk, verzadigen niet goed en kunnen de gezondheid bedreigen. Eiwitten daarentegen, en met name de dierlijke eiwitten, zijn een rijke bron van voeding voor mensen. Volgens Dukan zijn ze de enige ‘grote’ voedingsstof die onmisbaar is voor mensen, omdat mensen ze niet zelf kunnen maken (en wel vet in glucose kunnen omzetten en andersom). Bovendien geven ze een verzadigd gevoel en hebben ze een relatief lage caloriewaarde. Omdat het verteren van eiwitten meer moeite kost dan bij vetten en koolhydraten, blijft bovendien maar zo’n 70% van de gegeten calorieën over na de vertering. Bij koolhydraten is dat 93% en bij vetten 88%.

Naast de regels van de dieetmethode, presenteert Dukan in het boek regels voor bewegen. Na een toelichting van de waarde van beweging, stelt hij het verplicht. Per fase gaat het om respectievelijk 1. 20 minuten actief lopen per dag, 2. 30 minuten lopen per dag, 3. 25 minuten lopen per dag (bij stagnatie opgehoogd tot 60 minuten per dag) en 4. 20 minuten per dag. Als laatste geeft hij een spieroefening voor elke ‘probleemzone’ die kan verslappen bij het afvallen.

Bestel dit boek bij een internetboekhandel

Achtergrond van de auteur

Pierre Dukan was huisarts en heeft zich gespecialiseerd in mensen helpen gewicht te verliezen.

Schrijfstijl

Ik moest even inkomen;  Dukan schrijft nogal ‘bloemrijk’ en plechtig.

Welke positieve dingen biedt het boek?

• Leuke stelling, waar enige logica in zit: moedermelk bevat koolhydraten, vetten en eiwitten in de verhouding 5:3:2. Moedermelk is bedoeld om optimaal te worden opgenomen, zodat een kindje hard kan groeien. Wie niet hard wil groeien, moet dus een andere verhouding van voedingsstoffen nastreven in zijn voeding.
• De regels zijn inderdaad duidelijk en de dokter zegt het, dus kun je je aan hem optrekken om aan de slag te gaan.
• Met het eenzijdig eten van eiwitten gedurende enkele dagen en vervolgens om en om een dag alleen eiwitten en dan een dag eiwitten en (zetmeelloze) groenten, verwacht ik dat mensen inderdaad vocht en vet kwijtraken en dus resultaat zien van hun inspanningen.
• Op pagina 107 worden de lichamelijke oorzaken van het jojo-effect mooi uitgelegd: een vergroot hongergevoel, de spaarstand van het lichaam en het vermogen van het lichaam om voeding efficiënter te gaan gebruiken als er weinig binnenkomt. Vervolgens geeft Dukan aan dat hij in de praktijk heeft vastgesteld dat dat aankomen niet te voorkomen is en optreedt gedurende tien dagen per afgevallen kilo. Deze informatie zet hij in om mensen voor te bereiden op deze ontwikkeling en daarmee te voorkomen dat ze ontmoedigd raken en ‘losgaan’ (of, zou ik willen toevoegen: een streng crashdieet gaan volgen en nog harder gaan jojo’en). Ik verwacht dat mensen veel zorgen hebben over terugval en het waarderen dat er speciaal een stabilisatiefase is toegevoegd aan deze methode.
• In de stabilisatiefase is specifiek aandacht besteed aan het herintroduceren van genieten van je eten.
• Bij de recepten leer je dat dingen ook zonder koolhydraten en vet/olie gemaakt kunnen worden, bijvoorbeeld sauzen.
• Het boek biedt interessante discussiestof. Dukan stelt dat een methode alleen werkt als hij extern wordt opgelegd met waterdichte regels. Hij gaat ervan uit dat de natuurlijke neiging van mensen is om het verkeerde te doen en dat een externe autoriteit die drang moet ‘overrulen’. Zo kijk ik er niet tegenaan, maar omdat veel adviezen erg gemakkelijk stellen dat je ‘gewoon moet leren om betere keuzes te maken’, vind ik het wel een fris tegenwicht. En zo staat er ook op pagina 83 een zin die je zelden hoort: weeg je zo vaak mogelijk de eerste drie dagen, want er kan van uur tot uur weer wat veranderd zijn en als je afgevallen bent motiveert dat.
• Iets waar ik nooit over had nagedacht: als je warm eten eet, scheelt dat je lichaam energie om zichzelf warm te houden, dus geeft warm eten en drinken feitelijk meer calorieën dan koud eten en drinken. En ook een frisse douche helpt dus bij het afvallen, rekent Dukan voor.

Wat zijn de beperkingen?

• Het dieet is gebaseerd op veel vlees eten in fase 1 en 2. Voor vegetariërs zijn er geen alternatieven. En voor wie het een belangrijk uitgangspunt vindt: het dieet is dus strijdig met het idee dat we wereldwijd minder vlees moeten gaan eten vanwege dierenwelzijn en de belasting van de aarde.
• De stelling dat eiwitten in de voeding onmisbaar zijn voor mensen en koolhydraten en vet niet, is onwaar. Zoals er essentiële aminozuren zitten in eiwitten, zijn er ook essentiële vetzuren. En de menselijke hersenen hebben toevoer van glucose nodig.
• Het boek lijkt er steeds van uit te gaan dat je het je lichaam moeilijk moet maken bij de stofwisseling, zodat er minder calorieën opgenomen kunnen worden. Voor een gezond lichaam wil je echter juist nuttige voedingsstoffen opnemen. En wie aangekomen is door slecht te eten, kan behoorlijk wat tekorten hebben opgebouwd. Er komt bij mij een dilemma op: wil je snel afvallen met het idee dat dat je gezonder maakt, of wil je gezond worden zodat je lichaam in staat is om slank te worden en te blijven? Dukan lijkt alleen onderzocht te hebben of er schadelijke bloedwaarden gemeten werden door zijn dieet. Niet of mensen gezond, fit en vrolijk werden terwijl ze afvielen. Als de complimenten over je verloren gewicht zijn verstomd en je leven gewoon verder gaat, houd je dan je motivatie voor het levenslange regime? En belangrijker nog: voel je je echt goed, of ben je alleen afgevallen?
• Dukan raadt aan om rijkelijk light frisdrank te gebruiken, omdat het zorgt voor voldoende vochtinname en plezier biedt. Ik vind het een vreemd advies om mensen aan te raden hun behoefte aan zoetigheid te cultiveren en dan nog wel met kunstmatige producten waarvan het effect op de gezondheid nog altijd ter discussie staat. Bij het lezen van de zin ‘Cola light is net als de traditionele versie een kundig bereide melange van intense smaken waarvan het herhaalde gebruik, zeker bij de notoire snoeper, de zucht naar zoet kan verminderen,’ verdwijnen mijn wenkbrauwen bijna onder mijn haar. ;-) Precies hetzelfde geldt voor de argumenten om zo vaak mogelijk suikervrije kauwgum te gebruiken (het zou je helpen om stress te verminderen en een volle mond te houden zodat je niet iets anders eet). Ik kan argumenten aanvoeren om precies het tegenovergestelde advies te geven.
• Het boek lijkt zich er alleen op te richten om je lichaam te dwingen kilo’s vet weg te doen, niet om je gezonder of gelukkiger te maken. Een regime dus waar je je hele leven aan vastzit, want je moet je lichaam onder controle zien te houden. Je moet gewoon doen wat Dukan zegt en leert weinig over jezelf. Zo lang je blijft doen wat hij zegt, behoud je waarschijnlijk je nieuwe gewicht. Maar de vraag is hoeveel mensen een leven lang blijven doen wat iemand anders hen heeft opgedragen.

Wanneer heb je waarschijnlijk iets aan dit boek?

• Als je het fijn vindt om een exacte instructie te volgen om kilo’s te verliezen en die richtlijnen graag de rest van je leven wilt blijven volgen omdat je houdt van duidelijkheid en structuur.
• Als je om een concrete reden in korte tijd een aantal kilo’s wilt verliezen en het je niet zoveel uitmaakt of ze er later weer aankomen omdat je stopt met het dieet.
• Als je houdt van vlees, vis en zuivel.

Wanneer waarschijnlijk niet?

• Als je vegetariër bent of veganist of gewoon niet zoveel vlees en zuivel wilt eten.
• Als je iets wilt leren over je eigen gewoontes.
• Als je mee wilt eten met mensen die niet het Dukandieet volgen.
• Als je niet houdt van opgelegde regels.
• Als je er vooral op gericht bent om gezond te worden.

Bestel dit boek bij een internetboekhandel