Pfff… ik ben moe. Te laat naar bed gegaan. Heb geen zin in fietsen. Het regent. Koud, nat. Gedoe, trein. Stom. Beh.
Wacht, even opnieuw.
Zo, even mijn duffe hoofd schoon laten waaien. Lekker fris op de fiets en dan in de trein mijn e-mail netjes bijwerken voor een opgeruimd gevoel.
Misschien heb je wel eens gehoord van de 80/20 regel. Die houdt in dat je vaak met 20% van je energie 80% van je resultaat haalt. Daarna kun je nog heel veel extra energie eraan besteden om je resultaat van 80% naar 100% te brengen, maar de vraag is of je dat wilt! Je zou immers ook al die energie aan iets anders kunnen besteden. Of hem kunnen bewaren voor leuke dingen.
Een praktisch voorbeeld. Stel dat je hebt gehoord dat koolhydraten slecht zijn en dat je die niet moet eten. Dat is een hype op het moment en er zijn allerlei eiwitrijke en koolhydraatarme diëten in omloop. Als je die probeert te volgen, wordt je leven waarschijnlijk best ingewikkeld. We zijn nu eenmaal een land van broodeters en brood is een koolhydraatproduct.
Stel nu dat iemand die Roos heet, de 80/20 regel loslaat op dit onderwerp. Roos wil gezond eten op een manier die ze goed kan volhouden en daarbij gebruik maken van het idee dat je minder koolhydraten kunt eten en meer eiwitten. De koolhydraten met de grootste negatieve effecten op je gewicht en gezondheid zijn de snelle suikers. Dus in plaats van alle koolhydraten uit haar eten te bannen, wat erg bewerkelijk is, kiest ze bij haar maaltijden zo vaak mogelijk volkoren producten en dingen zonder suiker erin.
Daarnaast merkt ze op dat haar lunch een maaltijd is met veel koolhydraten en weinig eiwitten. Na zo’n lunch wordt ze vaak suf en ze heeft snel weer trek. Ze besluit haar boterham met hagelslag weg te laten en daarvoor in de plaats een bakje yoghurt met muesli en noten te eten en wat extra rauwkost. Daar blijkt ze zich prima bij te voelen.
Grote kans dat Roos hierdoor minstens zoveel resultaat haalt (ook bij het afvallen) als wanneer ze een strikt koolhydraatarm dieet was gaan volgen. Ze heeft namelijk ook minder stress omdat ze nergens dingen hoeft af te slaan ‘omdat ze die niet mag’ en niet met shakes en maaltijdrepen in de weer hoeft. En zonder stress val je veel beter af. Nog afgezien van de energie die je overhoudt, waardoor bewegen ook makkelijker is. Al met al is deze aanpak veel makkelijker vol te houden, dus haar resultaten zijn ook blijvend.
Heb je zelf ook een hele lijst met dingen die je wilt doen of laten om af te vallen? Kies daar eens een of twee dingen uit die het meest effectief zijn en laat de rest voorlopig zitten. Daarmee maak je de kans groter dat je je focus kunt houden en je verspilt geen energie. Uiteindelijk is je doel om rust te krijgen in je lichaam en je hoofd, niet om overbelast te raken door al je plannen om jezelf te verbeteren.
Stel dat iemand vaak het gevoel heeft dat alles hem ‘overkomt’. Dan zullen er mensen zijn die hem vertellen dat je een eigen keuze hebt en dingen kunt beïnvloeden. In onze westerse samenleving is dat iets wat de meeste mensen sterk geloven: dingen zijn maakbaar. Als iets je niet bevalt, moet je je dus inspannen voor verbetering.
Nu kun je hier ook in doorschieten en alles wat je niet bevalt, meteen willen veranderen. Ruzie met iemand? Dat moet meteen uitgepraat. Een paar kilo erbij gekregen? Die moet je er direct weer afvechten. Je partner, kind of collega heeft rommel gemaakt? Dan moet hij dat gauw weer opruimen. Voel je je onrustig? Dat gevoel moet weg, dus je moet in actie komen. Enzovoort.
Heb je een ‘westers’ wereldbeeld, dan bestaat de kans dat je denkt: “Ja, dat is toch ook zo? Lijdzaam afwachten en je ergeren is toch ook niet goed?” Nee, waarschijnlijk word je daar niet gelukkig van. Maar er is ook een meer ‘oosterse’ insteek die je iets kan opleveren. Die gaat ervan uit dat dat je je moet ‘verhouden tot wat er is’. Wat je je hierbij zou kunnen voorstellen is: eerst accepteren dat er een bepaalde situatie is en kijken wat die situatie voor jou betekent. Het zou kunnen dat je ook in actie komt, maar wie weet ervaar je ook gewoon wat er gebeurt, zonder te sturen.
Het ene wereldbeeld is niet beter of slechter dan het andere. Wel kan het nuttig zijn om te beseffen dat jouw wereldbeeld niet het enige is dat er bestaat. Een voorbeeld. Persoon X vindt zichzelf te zwaar en gaat streng lijnen: hij eet weinig en beweegt veel. Dat zou moeten werken! Over een maand wil hij tien kilo kwijt zijn. Maar dat lukt om de een of andere reden niet. Hij valt in de eerste week twee kilo af, in de tweede week een kilo en daarna niets meer. Hij gaat ervan uit dat alles maakbaar is, dus gaat hij nog minder eten, een ander dieetboek kopen, vaker sporten – maar het blijkt weer niet te helpen. Hij raakt steeds gefrustreerder.
Stel nu dat hij het ‘oosterse’ wereldbeeld er eens bij haalt en eerst zijn frustratie eens goed laat doordringen. Hij vindt zichzelf te zwaar. Hij heeft er niet voor gekozen om te zwaar te worden en vindt het niet leuk. Waarschijnlijk heeft hij leefgewoontes die hiertoe geleid hebben. Hij weet niet zeker wat hij wel en niet goed doet. Hij beseft dat hij het idee heeft dat hij door zijn gewicht te weinig energie heeft en minder aantrekkelijk is. Dat vindt hij jammer. Hij zou graag ontspannen zijn en aantrekkelijk gezelschap. Dan beseft hij ineens dat het strenge lijnen van de afgelopen weken hem juist niet ontspannen en aantrekkelijk heeft gemaakt. Hij keek alleen maar naar calorieën en naar de weegschaal en had nauwelijks oprechte aandacht voor andere mensen.
Door niet meteen in actie te komen en even stil te staan bij de situatie, komen er dus allerlei nieuwe inzichten op. Het kan zijn dat je nu denkt: “Maar daarmee is het probleem toch niet opgelost!”
Dan zit je weer in het westerse wereldbeeld: er is een probleem en dat moet nu worden opgelost dus er moet actie komen.
Wie weet is het leuk om dat nog even los te laten en te kijken wat er gebeurt als je niet meteen in actie komt, maar wel met je aandacht bij het probleem blijft. Als je met je oude, oplossingsgerichte aanpak toch niet verder komt, wat heb je dan te verliezen? ;-)
Er was eens een (lange) tijd dat mensen de hele dag bezig waren om eten, water en een veilige schuilplaats te vinden. Tegenwoordig zijn die dingen gelukkig voorhanden voor de meeste mensen. Maar dat betekent dat we onze tijd nu aan andere dingen moeten besteden. Bijvoorbeeld aan werk, waarmee je geld verdient om je eten en je slaapplaats te kunnen behouden. En er zijn steeds meer dingen die we als eerste levensbehoefte beschouwen. Al zijn ze dat natuurlijk niet echt, want zonder gsm of televisieaansluiting kun je echt gewoon overleven. ;-)
Ter compensatie van al dat werk gaan mensen op zoek naar vermaak en plezier. Gek genoeg zorgt onze welvaart ervoor dat dat lastig kan worden. Ten eerste omdat we zoveel met ons hoofd werken, dat we dat hoofd moeilijk kunnen ‘uitzetten’ als we willen ontspannen. Maar ook omdat we zoveel mogelijkheden hebben, dat alles steeds minder bijzonder wordt. Hoe vind je nog een activiteit die je een nieuwe ervaring bezorgt, je verrast of je hardop laat lachen als je elke dag door heel Nederland reist, in verre landen op vakantie bent geweest, de wereldkeuken terugvindt in je supermarkt, via internet contact legt met wie je maar wilt, al zo vaak naar het theater of de film bent geweest en het wereldnieuws op tv hebt gezien?
De oplossing zit misschien wel in teruggaan naar eenvoudige dingen. Plezier zit meestal in kleine dingen, niet in grootse en meeslepende. Goed luisteren naar iemand bijvoorbeeld, je eten echt proeven of kijken naar details in gewone dingen.
Wanneer heb jij voor het laatst echt plezier gehad en waar kwam dat door? Je reactie is welkom hieronder; hij kan vast anderen inspireren!
Hoi Frans,
Wat een vrolijk liedje heb je gemaakt. En wat zullen veel mensen zich in de tekst herkennen!
Het lijkt net alsof het heel logisch is wat je zingt – en eerlijk gezegd geef ik je groot gelijk dat je vandaag niet wilt stoppen met de dingen waar je zo van houdt. Maar eh… ik zou daar morgen ook niet mee stoppen, als ik jou was. Want het doel van gezond leven is toch niet om je te vervelen en ongelukkig te zijn?
Misschien hebben jij en alle mensen die dit dilemma herkennen iets aan deze tip: ga nooit aan de slag met voornemens waarbij je jezelf iets verbiedt. Nooit. Want als je dat doet, hou je het toch nooit vol. En als je het opgeeft, verlies je weer een beetje vertrouwen in jezelf. Dat is zonde.
Dus begin je lijstje met voornemens inderdaad maar met:
– leven
– feest vieren
– dansen
– meiden versieren
– uitgaan
En bedenk er een paar dingen bij die goed voor je zouden zijn en die je eigenlijk ook best te doen vindt. Misschien zit hier iets bij:
– eten als je honger hebt (in plaats van pas uren later, zodat je lichaam onrustig is geworden en je daardoor gaat schransen en meer vet vasthoudt)
– van tevoren regelen dat het iets goeds is, wat je te eten krijgt (zodat je honger ook echt weggaat)
– elke dag acht uur aan een stuk slapen
– af en toe een stukkie lopen, bijvoorbeeld met een vriend of vriendin om bij te kletsen
– regelmatig een glas water drinken
– even pauze nemen als je moe bent en dan iets heel anders gaan doen
Je kunt eenvoudig testen of je voornemens goed zijn: als je er morgen pas mee wilt beginnen en vandaag nog niet, dan zie je het blijkbaar niet zitten en is je voornemen niet goed.
En… één ding tegelijk he! Nieuwe gewoontes erbij leren kost inderdaad tijd, dus het is goed dat je daarop voorbereid bent. En je bent ook nog bereid om steun van je vrienden te vragen. Ik heb er daardoor alle vertrouwen in dat je het voor elkaar krijgt en nog lang kunt leven en feesten en zingen in de kroeg. Veel plezier.
Groeten,
Meijke
Een vriend van mij vertelde een tijdje geleden dat hij in Engeland was geweest. Hij had daar ook auto gereden. De eerste keren dat hij naar een andere versnelling wilde schakelen, had hij keihard met zijn rechterhand tegen de autodeur geslagen. Want als je links rijdt in een Engelse auto, zit je aan de andere kant en dan moet je dus met links schakelen! Je moet vooral niet je rechterhand automatisch opzij bewegen, want daar zit een autodeur.
Ik vond het wel een goed verhaal. En een leuk voorbeeld van hoeveel automatische handelingen wij mensen in ons systeem hebben zitten. Als je die wilt veranderen, moet je oefenen. Soms heel lang oefenen! Dat hou je beter vol als je goed weet waar je het voor doet. Wat levert je nieuwe gedrag je op? Als dat de moeite waard is, is het bijna leuk om er stevig voor te moeten oefenen en een beetje af te zien. Dat geeft het leven kleur.
Ik heb een kat die apporteert. Normaal doen honden dat: je gooit een bal weg en dan gaan ze hem halen en leggen hem naast je neer. Onze andere kat apporteert niet. De meeste katten doen het volgens mij niet. Yoki wel.
Het gaat als volgt: ik zit te werken aan mijn bureau en dan hoor ik wat geschuifel onder mijn stoel. Ik kijk naar beneden en dan ligt er een grijs speelmuisje naast mijn stoel. Dan kijk ik achterom en dan zie ik in de gang, bovenaan de trap, Yoki liggen die me verwachtingsvol aanstaart. Ik gooi vanaf mijn werkplek het muisje met een boog van de trap af en zie Yoki zich er achteraan storten. Een halve minuut later ligt het muisje weer naast mijn stoel en is het de bedoeling dat ik het nog een keer gooi.
Ze houdt dit rustig een half uur vol. Niet mijn meest productieve half uur van de dag, maar ik kan tussendoor best een blogtekst typen ofzo. :-) Nu moet ik het muisje weer even gooien, moment…
Wat hier nou zo leuk aan is, is dat het laat zien dat een levend wezen patronen kan aanleren. Yoki heeft eens een muisje naast mij neergelegd en toen gooide ik het weg. Dat was leuk, dus legde ze het weer naast me neer. En het is voor haar ook helemaal geen vraag of ik het weer ga gooien, ze gaat gewoon klaarliggen naast de trap. Zie daar een apporterende kat.
Bij mensen werkt het net zo. Stel bijvoorbeeld dat je gewend bent om direct na het eten op een bepaalde plek op de bank te gaan zitten en de tv aan te doen. Als je dat zes dagen doet, dan denk je er op de zevende dag niet meer bij na. Je zit al op de bank en hebt de afstandsbediening al in je hand voordat je een besluit hebt genomen over wat je die avond wilt doen.
Als ik Yoki’s muisje niet meer gooi, zal ze dat heel jammer vinden. Haar spelletje is weg, wat nu? Waarschijnlijk gaat ze na een tijdje ronddrentelen in een plant hangen of in de gordijnen om mijn aandacht te trekken. En dan gooi ik toch het muisje maar weer…
Ook dit werkt bij mensen net zo. Als jij op die bank gaat zitten en je mag de tv niet aanzetten omdat je dat beter vindt voor jezelf, dan kun je daar behoorlijk onrustig van worden. Je hebt nog geen andere gewoontes en bovendien: waarom moet je leven zo ingewikkeld zijn? Waarom zou je niet gewoon die tv weer aanzetten? Op een gegeven moment heb je daar genoeg van en dan is de kans groot dat je inderdaad de tv weer aanzet.
Stel nu dat er een moment komt dat ik geen muisjes meer wil gooien. Dan is er een slimmere stap om te zetten: de situatie veranderen. Bijvoorbeeld ergens anders gaan zitten, schoon water in het bakje van de katten gaan doen of een ander speeltje neerleggen ergens in het huis en daar de aandacht op vestigen. Zo lang ik op dezelfde plek in huis zit in dezelfde houding, komt Yoki haar muisje brengen. Als ik er niet zit, doet ze dat niet.
Kortom: als je een gewoonte wilt veranderen bij jezelf, verander dan ook iets in de rest van je patroon. Ga aan de andere kant van de bank zitten. Verplaats spullen. Doe dingen in een andere volgorde. Als je alles hetzelfde blijft doen, is het heel lastig om dat ene ding te veranderen. Verstoor je automatismes, dan lukt het veel beter. Handig om te weten als je goede voornemens hebt…