Categorie archief: Rust in je lichaam

Enge winkel

freeimage-2578503-webKort geleden heb ik kennisgemaakt met de winkelketen Primark. Ik had begrepen dat het een winkel was waar erg goedkope kleding verkocht werd en ik stapte nieuwsgierig even binnen. Hoewel het maandag was, was het vol en liepen er overal mensen met een rolmandje… helemaal vol gegooid met kledingstukken. En toen zag ik de prijzen op de rekken: 2 euro, 3 euro, 4 euro.

Op dat moment gebeurde er iets engs: ik kreeg de neiging om precies hetzelfde te doen als al die andere mensen. Een mandje pakken en er dingen ingooien. Er hingen namelijk best leuke shirtjes op het eerst rek dat ik tegenkwam. En dat voor 2 of 3 euro. Dan kun je wel tien dingen kopen voor de prijs die je normaal voor één shirt betaalt! Wat een kans! Met andere woorden: ik werd gegrepen door de menselijke drang om meer te hebben dan ik nu had, om buitenkansjes te grijpen en vooral niets tekort te komen. Een drang die ons ver gebracht heeft in schaarste – en die ons nu, in onze situatie van overvloed, heel vaak in de problemen brengt.

Want stel je voor dat ik een mand vol kleding had afgerekend (te warm om ze te passen, maar voor die paar euro kun je geen miskoop doen, toch?). Die kledingstukken waren niet speciaal geweest, want ik hoefde er niet voor te sparen, niet te kiezen. Ik hoefde ze alleen maar in te laden. Terwijl ik niet eens iets nodig had. Niet echt. Meer kleding hebben voor weinig leek gewoon zo mooi. Maar volgende week zou dat weer mooi zijn en de week daarop weer. Zo leer je jezelf om nooit genoeg te hebben.

Deze behoefte hoort bij iets wat we ‘hedonistisch geluk’ noemen: de behoefte aan genot en comfort op de korte termijn. Hebben, nu, voor mij! Je kunt het vergelijken met het effect dat een groot buffet heeft op mensen, of een barbecue met veel verschillende soorten eten. Je wilt alles hebben en je bent bang dat je ergens naast grijpt. Als je je slag geslagen hebt, volgt lang niet altijd plezier en voldoening, want er is altijd meer te halen.

Hedonistisch geluk maakt ons leven mooier als het gecombineerd wordt met eudaimonisch geluk: het gevoel dat je een goed mens bent, dat je dingen doet die kloppen. Daarom kwam ik piepend tot stilstand in die winkel die zo’n eng effect op mij had. Een berg kleding kopen was slecht voor mij, omdat ik het zou doen omdat ik meer-meer-meer wilde hebben en niets tekort wilde komen (terwijl ik al genoeg had). En het was slecht voor iedereen en alles, want het is volstrekt onmogelijk om voor twee euro een kledingstuk in een winkel te hangen zonder dat je heel veel mensen uitbuit en het milieu extreem belast met onverantwoorde trucs. Ik wilde niet het eindpunt van die keten zijn.

Ik besloot de winkel zonder aankopen te verlaten. En dat was moeilijk. Overvloed aan je voorbij laten gaan is heel moeilijk, zelfs als je weet dat hij je niet gelukkiger maakt. Het zou niet gek zijn als jij ook regelmatig voor de bijl gaat. Maar als je gelukkig, energiek en slank wilt zijn, blijf dan stug met me mee oefenen in het maken van keuzes die echt kloppen voor jou. Dat is prima te combineren met genot: dingen veroveren die je heel graag wilt hebben en daar met je volle aandacht van genieten.

De baby is er – en je gezonde gewoontes zijn weg

Per e-mail kreeg ik een vraag van een jonge moeder. Met haar kindje van 6 maanden oud, dat ze borstvoeding geeft, krijgt ze veel minder slaap. Gevolgen: moe, zin in zoetigheid en geen zin in sport. Wat nu?

De suggesties die ik haar gegeven heb, komen grotendeels uit mijn eigen ervaring. Met een jong kindje heb je je slaap niet in de hand zoals normaal. Wat mij zelf geholpen heeft vorige keer, is aan de ene kant accepteren dat ik minder energie had. En aan de andere kant het uitrusten voorrang geven op alles. Feitelijk dus: me elke dag realiseren dat ik heel goed voor mezelf moest zorgen. En niet mijn kindje steeds moest laten voorgaan, laat staan mijn werk, mijn bezoek of andere dingen die langskwamen. Ik eerst! (En dat valt soms niet mee…)

Misschien is ook dit een troost: het is tijdelijk. Als het goed is gaat je kindje steeds meer doorslapen. Waar ik na een tijdje achter kwam, was dat David niet per se nog hoefde te drinken als hij ’s nachts wakker werd. Hij werd wakker uit gewoonte en had geen honger. Een aai over zijn bol was ook goed. Eerst vervalt er dus één nachtvoeding, daarna ook de tweede.

Als ik het me goed herinner, ben ik vanaf 7 maanden ‘streng’ geworden en heb ik met mijn kindje geoefend dat hij ’s nachts gewoon door moest gaan slapen. Hij werd toen nog rond 12 uur en 4 uur wakker ’s nachts, zonder te hoeven drinken. Ik heb het bedje van David even op onze kamer gezet (en mijn vriend met enige moeite overtuigd dat hij even op zolder moest gaan slapen, zodat hij overeind zou blijven op zijn werk). Telkens als David wakker werd keek ik even op, of er iets aan de hand was. Zo nee, dan heb ik hem gewoon met rust gelaten. Na drie nachten sliep hij door.

Zin in zoet is wordt meestal erger als je moe bent, dus je behoefte aan snoep, koffie, alcohol e.d. kan flink erger worden. Vandaar dat uitrusten centraal moet staan, waar je ook maar kan. Op tijd eten kan ook helpen, zeker als je borstvoeding geeft. Drie uur na je vorige maaltijd mag er weer iets lekkers en gezonds klaarstaan voor je… Mijn ervaring was, dat als ik dat niet tijdig regelde, ik ging lopen snoepen. Ik was immers moe en had behoefte aan eten. Een paar porties van iets klaarzetten of op tijd beginnen hielp meestal.

Wat het sporten betreft: misschien kun je kijken of je wel dagelijks beweging kunt krijgen (regelmatig tien minuutjes lopen naar de winkel, de opvang, etc.?). Als je stevig doorloopt, is dat ook veel waard voor je conditie. Het sporten wordt weer makkelijker als je meer energie hebt en een nieuw leefritme hebt gevonden. Want dat komt, al wordt het nooit meer hetzelfde als vroeger. ;-)

Zo hulpeloos ben je gelukkig niet

“Van biologisch roomijs of chips word je net zo dik als van niet-biologisch.”
“Als ergens op staat dat er fruit in zit, of extra vitamines, bevat het product vaak veel suiker, calorieën of vet.”
“Voedingsmiddelenproducenten geven alleen om verkoopcijfers, niet om jouw gezondheid.”

Deze dingen klinken allemaal heel schandalig. Sommige deskundigen of journalisten spreken er schande van. Maar wacht… dit soort dingen zijn toch logisch? ‘Biologisch’ betekent dat er geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Het caloriegehalte vermindert er niet van. En natuurlijk willen bedrijven hun omzet en hun winst vergroten; dat wordt van ze verwacht door de aandeelhouders en het bepaalt of ze gaan overleven. Dus zullen ze dingen in de winkel leggen die er aantrekkelijk uitzien, goed klinken en lekker smaken.

Laat je niet het etiket opplakken van de hulpeloze, misleide consument die machteloos wordt vetgemest door meedogenloze geldwolven in grote bedrijven. Het is aan jou om je bewust te zijn van wat je koopt en wat je in je mond steekt.

Ieder mens in deze omgeving van overvloed staat voor deze uitdagingen:

  • besef dat honger in je maag betekent dat je lichaam voedingsstoffen wil
  • eet dan dus iets met veel voedingsstoffen erin (groente, eieren, noten, volkoren granen, vis, onbewerkt vlees) en niet iets waar op staat dat het gezond is
  • eet of drink je iets voor de smaak, proef dan en proef echt (elke hap of slok!)
  • is je echte behoefte niet eten of drinken (maar bijvoorbeeld gezelligheid, troost, stimulans, rust, plezier), zorg dan dat je krijgt wat je echt nodig hebt en vestig je hoop niet op eten

Het slechte nieuws is dat dit veel aandacht en zorg vraagt van jou. Het goede nieuws is dat het ook enorm veel voldoening oplevert, een gezond en slank lichaam en een hoop energie.

Je lichaam herprogrammeren

Als je wilt afvallen, moet je lichaam anders gaan draaien. Dat heeft veel te maken met je stofwisseling en je hormoonsysteem. De meeste mensen kunnen die flink verbeteren door 3 dingen:

1. Zorg voor voldoende voedingsstoffen.

Eet op tijd. Eet als je honger hebt natuurlijke producten tot je genoeg hebt. Dan is er geen plek meer over voor rommel. Eet dus veel groente (en fruit). Vind je dat lastig, pers dan vers groentesap. Of zoek recepten om groente lekker te bereiden.

2. Geef je lichaam kans om gifstoffen af te voeren.

Drink genoeg water (of versgeperst groentesap). Slaap genoeg. Ga naar buiten. Zorg dat je niet teveel nieuwe gifstoffen binnenkrijgt (via eten, drinken, cosmetica, etc.).

3. Voorkom verstoringen door stress.

Maak je alleen druk om dingen die echt belangrijk voor je zijn. Als je stress hebt, reageer dan af zodat de stresshormonen gebruikt kunnen worden: beweeg. Slaap zoveel als je nodig hebt. Pauzeer elke paar uur door even echt iets anders te gaan doen.

Hoe werkt afvallen eigenlijk?

freeimage-4743098-webDe meeste mensen gaan ervan uit dat afslanken betekent: ik ga minder eten en/of meer bewegen. En dan word je slank, dus voel je je beter en mooier.

Maar eigenlijk zit het net een beetje anders. Als je overgewicht hebt, kun je ervan uitgaan dat er iets uit balans is geraakt. Misschien krijg je teveel brandstof binnen, is je hormoonsysteem ontregeld geraakt (bijvoorbeeld door teveel stress, te weinig slaap of slecht eten) of draait je ‘motor’ niet goed meer. Of nog weer iets anders, of verschillende dingen tegelijk. In ieder geval is het niet de bedoeling van je lichaam geweest om moe of sloom te worden, of allemaal extra kilo’s mee te sjouwen elke dag. Er is iets misgegaan.

Wat je dus te doen staat, is de balans herstellen. En inderdaad: dat kan betekenen dat je meer gezonde dingen moet eten, zodat je lichaam de ontbrekende voedingsstoffen binnenkrijgt en jij minder honger krijgt. Of dat je meer moet bewegen, zodat je hoofd een beetje rust krijgt en je motor weer gaat draaien. Maar er kunnen ook andere dingen spelen. Of je nu je werk saai vindt, te laat naar bed gaat, niet weet hoe je nee moet zeggen tegen dingen die je niet wilt… al die dingen dragen bij aan de onbalans.

Zodra je de balans begint te herstellen, krijg je de ene beloning na de andere. Dingen worden leuker. Je krijgt meer energie. Mensen vinden je aantrekkelijker (en niet alleen uiterlijk!). Je krijgt meer zelfvertrouwen. En je verliest overtollig vet, terwijl je lichaam mooiere vormen krijgt.

Het is dus niet: door het afslanken komt de balans terug. Maar omgekeerd: als je de balans herstelt, zul je afvallen. Dat is een hele klus. Schaam je dus niet als het een keer mislukt is, of al heel vaak. Pak vandaag een verbeterpunt op dat voor jou haalbaar is en bouw stap voor stap aan je nieuwe balans. Het voordeel is, dat je dan niet in september, januari of april weer aan een nieuw dieet hoeft te beginnen dat ook weer mislukt. Je bouwt almaar verder aan je gezonde lichaam en aan een mooi leven.

De nieuwe dieettrend: caloriearm ‘met een strikje’

Wat komt er na de koolhydraatarme/eiwitrijke diëten als nieuwe hype? Ik noem het ‘caloriearm met een strikje’.

Wie niet uit de voeten kan met koolhydraatarm eten (bijvoorbeeld omdat het teveel afwijkt van wat je omgeving eet of omdat je brood heel praktisch vindt), gaat op zoek naar een ‘normalere’ manier van eten. Maar je wilt wel afvallen. Dus toch maar een ouderwets caloriearm dieet en aan de lijn… Maar dat kenden we al! En dat is saai.

Dus de nieuwe schrijfsters die hun boek lanceren, doen er een strikje omheen: iets om het lijnen leuk of makkelijk te maken. Bijvoorbeeld Het geheim van slanke mensen, waar je dagmenu’s een ludieke naam krijgen en waar je bij elk menu een bepaalde ‘zonde’ inbouwt. Of Bodieboost, waar je geen calorieën hoeft te tellen, zodat het niet lijkt alsof je op dieet bent, maar intussen mag je van vijf productfamilies twee porties per dag, dus moet je minderen met koolhydraten, vlees en zuivel en veel meer groente eten. En Sonja Bakker past hier ook weer mooi in, want die maakt makkelijke weekmenu’s voor je zodat je geen calorieën hoeft te tellen.

Het gaat hier niet om een nieuwe insteek bij omgaan met voeding en de werking van je lichaam, zoals bij de koolhydraatarme dieten. Die waren vaak geschreven door artsen: dokter Frank, dokter Agatston, dokter Moreno, dokter Dukan… Nu gaat het om het leuk maken van lijnen. De schrijfsters zijn dus vooral ervaringsdeskundigen, die hun eigen manier hebben gevonden om het lijnen draaglijk te maken en je daarmee willen inspireren. Op de kaft zie je dus vermeldingen als ‘snoepen moet’ en ‘elke dag chocola’.

Tips & tricks van de schrijvers van koolhydraatarme dieten

Koolhydraatarme/eiwitrijke diëten komen vaak hierop neer:

  • Je eet bij elke maaltijd eiwitten;
  • Je eet genoeg groente;
  • Je eet zo min mogelijk brood, pasta, rijst, aardappels en andere producten met koolhydraten en suikers erin.

Waarom zijn er dan zoveel verschillende methodes, als ze toch op hetzelfde neerkomen? Omdat mensen het lastig vinden om hun koolhydraten op te geven en zich aan hun dieet te houden. De verschillende schrijvers hebben gezocht naar een manier om dat draaglijk te maken. Hier volgen een aantal voorbeelden:

Grip op koolhydraten: elke dag mag je een uur kiezen waarin je ook wat koolhydraten mag (volgens bepaalde regels).

Dukandieet: als je genoeg bent afgevallen, mag je daarna weer eten wat je wilt, maar elke donderdag mag je alleen maar mager vlees eten en verder niets.

South Beach dieet: als je genoeg bent afgevallen, mag je naar een fase waarin meer is toegestaan. Kom je aan, dan ga je weer terug naar fase 1.

17 dagen dieet: net als het routine zou kunnen worden, begint een nieuwe cyclus van 17 dagen zodat je weer moet opletten (er zijn vier verschillende).

Als je een bepaalde keuze maakt voor je voeding, kan dat ook bij jou offers vragen. De bedoeling is dat je je aanpak de rest van je leven kunt volhouden, zodat je straks niet weer aankomt. Het is dus slim om na te denken wat bij jou goed werkt: hoe maak je het haalbaar genoeg voor jezelf, maar ook weer niet zo vaag dat je smoesjes gaat verzinnen om je goed doordachte eetpatroon weer helemaal los te laten?

Kom je niet van een gewoonte af? Het komt door een stofje!

Je neemt je voor om het niet meer te doen. Snoepen, op de bank hangen, een eetbui krijgen of iets anders wat je gewicht verslechtert. En dan gebeurt er iets. Misschien zegt iemand iets, ruik je iets, zie je iets of voel je iets bekends. En dan schiet je ineens in het gedrag dat je had afgezworen.

Een belangrijke oorzaak hiervan is een stofje in je hersenen: dopamine. Een van de functies van dopamine is betekenis geven aan dingen die gebeuren. Stel dat je bijvoorbeeld verdrietig of teleurgesteld bent en je eet iets zoets om jezelf te troosten, dan maken je hersenen dopamine aan en krijgt de zoetigheid de betekenis ’troost’. Een tweede voorbeeld: je hebt gesport en krijgt als beloning van jezelf een koud biertje in de kantine, gezellig met je vrienden. Dan krijgt het biertje de betekenis ‘beloning’ of ‘gezelligheid’. Elke situatie kan koppelingen opleveren.

Ben je de persoon uit het eerste voorbeeld en wil je niet meer snoepen, dan komt er een moeilijk moment als je weer een keer verdrietig of teleurgesteld bent. Er wordt dopamine aangemaakt en door de koppeling die eerder gemaakt is, denk je ineens: zoet! Alles in jou lijkt je naar de zoetigheid te sturen. Krijg je die niet, dan voel je je ‘zielig’. En wil je helemaal graag snoepen.

Nu wordt duidelijk waarom een dieet waarbij je jezelf van alles verbiedt, voor vrijwel niemand vol te houden is. Je moet vechten tegen je eigen dopaminesysteem. Maar stel dat je je dopaminesysteem in je voordeel kunt gebruiken? Dat gebeurt als je andere koppelingen leert leggen. Want ‘zoet’ is niet synoniem met ’troost’ en ‘bier’ is niet synoniem met ‘beloning’ of ‘gezelligheid’. Je kunt ook andere dingen gaan koppelen aan troost, beloning, gezelligheid en andere dingen die je nodig hebt.

Een eerste stap hiervoor is om je eigen behoeftes te leren kennen en jezelf te geven wat je werkelijk nodig hebt om lekker in je vel te zitten.

Iets lekkers – wel of niet nemen?

Ik at net een koffiebroodje. Het lag er en ik had er wel zin in. Toen ik de laatste hap doorslikte, kwam er een vraag in me op. Misschien vind je het leuk om er ook over na te denken als je een keer iets lekkers wilt nemen, of dat net gedaan hebt.

De vraag was: wat hoopte ik dat dit koffiebroodje mij op zou leveren? Een fijne ervaring tijdens het eten? (Ik heb tijdens het eten met iemand staan praten en de helft van de smaak gemist. Het was ook in 2 minuten op.)

Een tevreden gevoel omdat ik iets lekkers had gegeten? (Ik heb al eerder in mijn leven koffiebroodjes gegeten en wist al hoe het ging smaken, dus ik heb er geen nieuwe ervaring bij gekregen.)

Iets anders?

Mijn eindconclusie in dit geval was: het heeft me niet zoveel gebracht. Dat helpt me een volgende keer om een betere beslissing te nemen.

Tips voor tussendoortjes

Rond half elf ´s ochtends en rond half vier ´s middags hebben veel mensen de neiging om naar koek of snoep te grijpen. Dat kan uit gewoonte zijn. Maar die gewoonte is mogelijk ontstaan omdat je op zo´n moment alweer drie uur of langer niets degelijks gegeten hebt… en gewoon honger hebt.

Een mooi moment voor een voedzaam tussendoortje dus. Waar je zin in hebt, kan van het seizoen afhangen. Daarom een paar tips voor als het buiten koud is:

  • geroosterd brood met hummus*
  • kopje soep (bijvoorbeeld erwtensoep, linzensoep, goed gevulde groentensoep, tomatensoep, pompoensoep) – kant-en-klaar gekocht of zelf gemaakt
  • gekookt ei
  • restje eten van de vorige avond (misschien al expres in een bakje gedaan na het koken, voor de dag erna)
  • handje ongebrande, ongezouten noten

En een paar voor als het warm is:

  • bakje yoghurt met fruit of muesli
  • smoothie van fruit en/of groente met melk, yoghurt of ijsblokjes in de blender
  • stukjes groente, zoals radijs, selderij, komkommer, tomaat, paprika, bloemkool – eventueel aangevuld met een koud gekookt ei, wat stukjes (geiten)kaas of een handje ongebrande, ongezouten noten
  • bakje salade met een aantal van bovenstaande groentes erdoor en bijvoorbeeld wat tonijn uit blik, feta, olijven, stukjes geroosterde paprika uit een pot of gerookte kip; aangemaakt met olie en azijn of citroensap

Deze tips zijn natuurlijk ter inspiratie; verzin gerust andere dingen die passen bij jouw smaak en situatie. Een boterham is ook prima, maar misschien had je die al genoeg gehad bij je ontbijt of lunch.

*Hummus koop je kant en klaar, of je maakt het zelf in een minuutje: blik kikkererwten afgieten, flinke scheut olijfolie en wat citroensap erdoor en met de staafmixer vermalen. Kruiden naar smaak met zout, peper, een klein teentje geperste knoflook, gemalen komijn (djinten), gemalen koriander en/of een beetje chilipeper. Kan in de koelkast prima een paar dagen bewaard worden.

1 2 3 4 8