Categorie archief: Omgaan met onrust

Hunkeren naar eten

In de Telegraaf van woensdag stond een artikel waarin onderzoekster Dorothy Virtue vertelt naar welk type eten je hunkert bij verschillende stemmingen – en wat gezonde alternatieven zijn. Hieronder lees je het artikel.

Zo’n zelfde lijstje heb ik in het boek ‘Weg met de Weegschaal’ gezet op basis van mijn eigen observaties, dus vond ik het leuk om te zien dat het officieel door onderzoek onderbouwd is. Alleen heb ik er niet bij vermeld wat de ‘gezonde alternatieven’ zijn om te nemen bij elk van die emoties.

Dat zou ik nu nog steeds niet doen eerlijk gezegd. Want is het niet een kromme redenering om te zeggen: “als je behoefte aan een knuffel hebt, kun je beter ontbijtkoek eten dan cake”? Ik zou zeggen: als je behoefte aan een knuffel hebt, regel dan die knuffel. Of ga kijken hoe je in die stemming gekomen bent, zodat je volgende keer eerder kunt ingrijpen en je beter blijft voelen.

P.S. Als ik behoefte heb aan toffees, krijg je er bij mij geen suikervrije dropjes in hoor. :-)

– – – – –

De Telegraaf, 28 september 2011

Waarom we eetbuien hebben

AMSTERDAM – Opeens heb je een ongekend verlangen naar snoep, chips en chocolade. Zodra je eraan toegeeft, kun je niet meer stoppen!

Iedereen kent het wel: je hebt eindelijk de keuze gemaakt om gezond te eten. De koekjes en chips belanden in de kliko en de koelkast puilt uit met groenten en fruit. Je voelt je gezond en gelukkig, maar dan komt op het werk een schaal met cakejes voorbij… ‘eentje kan toch geen kwaad?’ Voordat je het doorhebt, heb je er al twee naar binnen gewerkt en zijn al je goede voornemens verdwenen. Psychotherapeut Dr. Dorothy Virtue onderzocht alle soorten ‘hunkeringen’ en kwam erachter op welke momenten we naar specifiek eten verlangen. De opvallende resultaten deelde Dorothy met The Daily Mail.

Knapperig

Boos, bitter en gefrustreerd? Dan heb je waarschijnlijk zin om die zak chips leeg te eten. Eten dat ‘kraakt’ zoals popcorn en crackers helpt bij het verlichten van spanning in het lichaam.

Alternatief: selderij, worteltjes, rijstwafels en appels

Romig

Angstig, onzeker, beschaamd en schuldig? Dan hunker je sneller naar romig en zacht voedsel, zoals ijs of kaas, omdat dit ontspannend en troostend zou zijn. Stofjes die in melk zitten, werken rustgevend en geven een ‘feel-good’ gevoel. Daarnaast zorgt de suiker voor meer energie en een betere stemming en werkt de romige, gladde textuur geruststellend.

Alternatief: 30+ kaas, avocado’s, Griekse yoghurt met vers fruit

Plakkerig

Lang onderdrukte gevoelens van jaloezie, verwarring of afkeer? Dan is de drang om op iets te kauwen hoog, omdat dit spanning en verwarring helpt te verminderen. Toffees, kauwgom en noga zijn vaak boosdoeners.

Alternatief: magere mozzarella, suikervrije dropjes en kauwgom

Koolhydraten

Gestrest of gespannen? De geur, textuur en smaak van brood, rijst en pasta hebben een sterk stemmingsveranderende eigenschap. Als je toegeeft aan deze hunkering heb je meer kans op gewichtstoename omdat het lichaam op dat moment denkt dat het in gevaar is, doordat je bloot staat aan veel stress. Je lichaam gaat vervolgens over in ‘overlevingsmodus’ en slaat alles direct op als vet, voor mindere tijden.

Alternatief: roggebrood, zilvervliesrijst, sesamcrackers, taugé

Cake en koekjes

Net als koolhydraten, geven cakejes en koekjes een rustgevend gevoel. Het weerspiegelt een verlangen naar troost en geruststelling, dus het is echt ‘comfort food’. Wat je dus eigenlijk zegt is ‘ik heb een knuffel nodig’!

Alternatief: Indische cake, volkerenbeschuit, ontbijtcrackers, plakje ontbijtkoek

Chocolade

Teleurgesteld in een relatie of juist behoefte aan liefde? Dan wenden we ons sneller naar chocolade. Het bevat namelijk een stofje dat voor gelukkige gevoelens zorgt.

Alternatief: pure chocolade, zelfgemaakte smoothie met cacao

Pittig

Hunker je naar meer opwinding en intensiteit in je leven? Pittige, zure of exotische voedingsmiddelen geven het gevoel van sensatie, nieuwigheid en verandering.

Alternatief: radijsjes, augurken, chilisaus, gemberthee

Heb je je toch laten gaan?

Lukt het toch niet om jezelf onder controle te houden, dan kun je altijd nog je keuken de schuld geven. Want wat we daar het eerste zien, willen we het liefste eten. Zorg er dus voor dat ongezonde snacks verstopt zijn en je keuken vol ligt met groente en fruit. Stop de ongezonde dingen achterin de koelkast en zet de salades voorin.

Het volgende kan ook helpen:

  • Schilder je keukenmuren in natuurlijke tinten. Felle kleuren geven te veel prikkels wat ervoor zorgt dat je sneller en meer eet. Donkere kleuren stimuleren langzamer eten;
  • Een aparte eetruimte houdt alle lekkere geurtjes buiten, waardoor je minder snel nog een keer opschept;
  • Kleine borden, kommen, bestek en opscheplepels zorgen ook voor kleinere porties;
  • Kies voor dichte keukenkastjes zodat je niet ziet wat voor lekkers erin staat;
  • Eet niet voor de tv of computer, eet liever aan tafel. Dan ben je bewuster bezig met wat je eet en kun je beter aanvoelen wanneer je genoeg hebt gehad.

 

Eindelijk mag het!

111020 zwanger (3)Als ik straks zwangerschapsverlof heb, mag ik…

… dingen doen die ik leuk vind
… uitrusten als ik moe ben
… eten als ik honger heb
… mijn eigen tempo bepalen
… lekker vroeg naar bed gaan als ik slaap heb
… heel goed voor mezelf zorgen
… hulp vragen als ik die nodig heb
… onbelangrijke dingen van me afzetten

Hee, eigenlijk verandert er dus niks!

En bij jou? Wordt het bij jou al tijd dat je net doet alsof je vrijwel elke dag zwangerschapsverlof hebt?

Doorslaan en eetbuien

Veel mensen die lijnen of gelijnd hebben, zullen het herkennen: een tijd lang goed bezig zijn en dan ineens doorslaan en (bijna) niet meer in het gareel kunnen komen. Er is niet een bepaalde oorzaak voor; je eerste moment van ‘losgaan’ kan door van alles komen. Maar een aantal veel voorkomende oorzaken zijn:

  • Te weinig eten (of te weinig voedzame dingen eten), waardoor je lichaam op een gegeven moment ingrijpt en de schade in gaat halen. De overlevingsdrang van je lichaam is zo sterk dat je het niet kunt blijven winnen, hoeveel discipline je ook hebt. Op een gegeven moment geef je je over.
  • Steeds denken in regels en verboden, waardoor je op een gegeven moment opstandig wordt of jezelf zielig gaat vinden en gewoon behoefte krijgt om je even niet meer aan de regels te houden.
  • Iets in je omstandigheden waardoor je je discipline kwijtraakt om steeds gezonde keuzes te maken, bijvoorbeeld vermoeidheid of stress. Die twee dingen zorgen trouwens ook voor meer zin in eten, vooral in zoete dingen. Dat heeft met je hormoonsysteem te maken.

Als je je eenmaal een keer hebt uitgeleefd, heeft dat natuurlijk allerlei effecten op je. Misschien krijgt je lichaam ineens een hoop suiker binnen, waardoor je energiehuishouding en je hormoonsysteem in actie komen – en je waarschijnlijk zin krijgt in meer suiker. Of je denkt: “Nu is het verpest, dus ik kan net zo goed doorgaan met alles eten wat los en vast zit.”. Je kunt je bijvoorbeeld ook schuldig voelen of teleurgesteld zijn in jezelf, omdat je het weer niet hebt volgehouden. In de meeste gevallen is je zelfvertrouwen in ieder geval een stuk kleiner geworden. Geen goede basis om je dieet weer rustig op te pakken.

De beste manier om doorslaan, eetbuien en terugval te voorkomen is dus niet om in hetzelfde kringetje te blijven draaien: streng zijn tegen jezelf tot je het niet meer volhoudt en dan na een tijdje weer streng zijn (ook om jezelf te straffen voor de terugval) tot je het niet meer volhoudt. enzovoort. Wees eerlijk: je hebt al bewezen dat het niet werkt. Je lichaam raakt van slag en je vertrouwen neemt af.

Wat wel helpt: je dieetregime vervangen door een plan om in alle opzichten goed voor jezelf te zorgen. Kijk maar eens naar het lijstje met oorzaken. Die dingen vervallen als je alles krijgt wat je nodig hebt, zowel voor je lichaam als voor je geest. Oefenen in voor jezelf zorgen is misschien niet de snelste oplossing als je wilt afvallen, maar je gaat je wel in alle opzichten beter voelen en je lost de oorzaken van je overgewicht voorgoed op. Stel je eens voor wat een omslag dat zou geven!

De verkeerde tekst

afvallen, dieet, afslanken, lijnenWie net begonnen is met een dieet en zich aan de regels heeft gehouden, gebruikt nogal eens zinnetjes als ´ik heb me netjes gedragen´ en ´ik ben sterk geweest´. Ik denk dat ze daarmee ook zeggen: ‘zondigen is niet netjes’ en ‘snaaien of me tegoed doen aan lekker eten is zwak’.

Dit soort zinnen duiden op een gevecht met jezelf. In het begin win je dat meestal nog, omdat je nog niet zo lang bezig bent en nog genoeg kracht kunt opbrengen. Maar er gaat geheid een moment komen dat je je minder goed voelt en de kracht niet kunt opbrengen. Als je dan teleurgesteld raakt door je ‘misser’ of je zelfvertrouwen wordt minder, kan het zijn dat je helemaal terugvalt en je ‘nette’ gedrag niet meer weet terug te vinden.

Misschien is het daarom de moeite waard om andere zinnen te gaan gebruiken, zoals ‘ik heb keuzes gemaakt die me rust geven’ of ‘ik heb goed voor mezelf gezorgd’? Dat zijn namelijk dingen die je altijd wilt blijven doen. Terwijl ‘altijd maar netjes en sterk zijn’ de meeste mensen een keer de keel uit gaat hangen. ;-)

Vermaak jij je nog een beetje?

Er was eens een (lange) tijd dat mensen de hele dag bezig waren om eten, water en een veilige schuilplaats te vinden. Tegenwoordig zijn die dingen gelukkig voorhanden voor de meeste mensen. Maar dat betekent dat we onze tijd nu aan andere dingen moeten besteden. Bijvoorbeeld aan werk, waarmee je geld verdient om je eten en je slaapplaats te kunnen behouden. En er zijn steeds meer dingen die we als eerste levensbehoefte beschouwen. Al zijn ze dat natuurlijk niet echt, want zonder gsm of televisieaansluiting kun je echt gewoon overleven. ;-)

Ter compensatie van al dat werk gaan mensen op zoek naar vermaak en plezier. Gek genoeg zorgt onze welvaart ervoor dat dat lastig kan worden. Ten eerste omdat we zoveel met ons hoofd werken, dat we dat hoofd moeilijk kunnen ‘uitzetten’ als we willen ontspannen. Maar ook omdat we zoveel mogelijkheden hebben, dat alles steeds minder bijzonder wordt. Hoe vind je nog een activiteit die je een nieuwe ervaring bezorgt, je verrast of je hardop laat lachen als je elke dag door heel Nederland reist, in verre landen op vakantie bent geweest, de wereldkeuken terugvindt in je supermarkt, via internet contact legt met wie je maar wilt, al zo vaak naar het theater of de film bent geweest en het wereldnieuws op tv hebt gezien?

De oplossing zit misschien wel in teruggaan naar eenvoudige dingen. Plezier zit meestal in kleine dingen, niet in grootse en meeslepende. Goed luisteren naar iemand bijvoorbeeld, je eten echt proeven of kijken naar details in gewone dingen.

Wanneer heb jij voor het laatst echt plezier gehad en waar kwam dat door? Je reactie is welkom hieronder; hij kan vast anderen inspireren!

Zelfvertrouwen opbouwen

Marcel vond dat hij zijn zelfvertrouwen moest vergroten bij het contact leggen met meisjes in het café. Hij besloot dat hij voortaan elke keer als hij met zijn vrienden in het cafe was, met een leuk meisje een gesprek moest aanknopen. Het effect daarvan was, dat hij enorm opzag tegen het eerstvolgende cafébezoek (terwijl hij dat normaal altijd leuk en ontspannen vond). Zijn vrienden zeiden dat hij zo gestrest overkwam en vroegen of er soms iets was.

Toen hij vertelde over zijn plan om vaker contact te maken met meisjes, maakten ze daar grapjes over. Ze gingen hem opjutten bij elk meisje dat in beeld verscheen. Uiteindelijk vroeg Marcel zwetend iets praktisch aan het meisje achter de bar, om er maar van af te zijn. Daarna ging hij naar huis en liet hij zijn plan om contact te leggen met meisjes meteen varen. Het duurde drie weken voor hij weer met zijn vrienden mee ging naar het café.

Als je goed ontwikkelde spieren wilt hebben, kun je ze gaan trainen. Je zorgt voor een mooi opgebouwd trainingsschema dat bij jouw startsituatie past. Op basis daarvan zet je je spieren flink aan het werk en je maakt het steeds een klein beetje zwaarder voor jezelf, net zo lang tot je de kracht en het figuur hebt gekregen die je graag wilde. Op dat moment kun je niet stoppen met je activiteiten. Als je dat doet, neemt je spiermassa weer langzaam af tot hij past bij de ‘passievere’ leefgewoontes die je nu hebt. Dan moet je weer opnieuw gaan trainen om je spieren weer op te bouwen. Dat gaat waarschijnlijk iets makkelijker dan de eerste keer, omdat je al weet hoe het werkt en weet dat je ertoe in staat bent. Maar toch kost het weer een hoop tijd en energie, omdat je ‘uit training’ bent geraakt.

Precies hetzelfde geldt bij het opbouwen, vergroten en onderhouden van je zelfvertrouwen. Je begint bij het begin. Je moet jezelf niet forceren, want dan krijg je ‘blessures’ die pijn doen zodat je een tijdje moet wachten tot je hersteld bent en het opnieuw kunt proberen. Telkens als je je eigen grenzen hebt verkend en geleerd hebt dat je meer kon dan je eerst dacht, verleg je je grenzen weer een stukje. Dit kost tijd en geduld.

Het is ook niet zo dat je op een gegeven moment ‘klaar’ bent en de rest van je leven geen aandacht meer hoeft te besteden aan je ontwikkeling en je zelfvertrouwen. Er komen steeds nieuwe situaties en nieuwe mensen in je leven, die nieuwe stappen van je vragen. En je moet jezelf regelmatig laten zien waar je toe in staat bent. Anders vergeet je het als het ware, zodat je wereld weer kleiner wordt en je vertrouwen in jezelf in allerlei verschillende situaties dus ook.

Bij sporten en spiertraining zullen er periodes zijn dat het wat minder lekker gaat. Misschien ben je bijvoorbeeld even niet fit of gebeurt er teveel tegelijk om alles te kunnen verwerken. Het kan zelfs gebeuren dat er zoveel dingen zijn die belangrijk zijn (of lijken), dat je training er een tijd bij inschiet. Zulke dips of zelfs een echte terugval kun je ook ervaren bij het opbouwen en onderhouden van je zelfvertrouwen.

Dit iets natuurlijks: niemand kan altijd op zijn best zijn. Het helpt om dat te beseffen en erop voorbereid te zijn. Het is zelfs zo, dat moeilijkheden vaak een aanleiding zijn om je verder te ontwikkelen. Misschien heb je dus geen echte dip, maar ben je gewoon op het punt beland dat je een grote stap kunt zetten.

Het zou dus zonde zijn om een terugval als excuus te gebruiken om het bijltje erbij neer te gooien. Jezelf vertellen dat het toch niets wordt en dat al je harde werk voor niets is geweest, is funest voor je zelfvertrouwen. Als je behoefte hebt aan steun, ontspanning of een pauze, dan kun je die ook voor jezelf regelen zonder jezelf de grond in te praten. Sterker nog: misschien was dat wel de les die nu op je lag te wachten: dat op jezelf vertrouwen niet altijd betekent dat je keihard moet werken, maar dat je ook af en toe iets los mag laten en mag ontspannen.

> Doen: een kleine stap zetten

Bij elk leerproces is het slim om je stappen zo klein te maken, dat je gevoel krijgt dat je ze zo kunt zetten. Dan ga je er niet tegenaan zitten hikken. Bovendien bezorg je jezelf meteen de eerste successen – en dat geeft zelfvertrouwen.

Wat zou voor jou een kleine, maar nuttige stap zijn om je zelfvertrouwen te vergroten? Zo’n kleine stap is genoeg om je leerproces in gang te zetten. Concentreer je dus op die stap; ingewikkelder is het niet.

(Ik ben aanvullingen aan het schrijven voor het boek ‘Meer rust’ dat in september verschijnt. Dit hoofdstuk is uiteindelijk niet nodig, dus hebben jullie nu alvast wat!)

Apport!


Ik heb een kat die apporteert. Normaal doen honden dat: je gooit een bal weg en dan gaan ze hem halen en leggen hem naast je neer. Onze andere kat apporteert niet. De meeste katten doen het volgens mij niet. Yoki wel.

Het gaat als volgt: ik zit te werken aan mijn bureau en dan hoor ik wat geschuifel onder mijn stoel. Ik kijk naar beneden en dan ligt er een grijs speelmuisje naast mijn stoel. Dan kijk ik achterom en dan zie ik in de gang, bovenaan de trap, Yoki liggen die me verwachtingsvol aanstaart. Ik gooi vanaf mijn werkplek het muisje met een boog van de trap af en zie Yoki zich er achteraan storten. Een halve minuut later ligt het muisje weer naast mijn stoel en is het de bedoeling dat ik het nog een keer gooi.

Ze houdt dit rustig een half uur vol. Niet mijn meest productieve half uur van de dag, maar ik kan tussendoor best een blogtekst typen ofzo. :-) Nu moet ik het muisje weer even gooien, moment…

Wat hier nou zo leuk aan is, is dat het laat zien dat een levend wezen patronen kan aanleren. Yoki heeft eens een muisje naast mij neergelegd en toen gooide ik het weg. Dat was leuk, dus legde ze het weer naast me neer. En het is voor haar ook helemaal geen vraag of ik het weer ga gooien, ze gaat gewoon klaarliggen naast de trap. Zie daar een apporterende kat.

Bij mensen werkt het net zo. Stel bijvoorbeeld dat je gewend bent om direct na het eten op een bepaalde plek op de bank te gaan zitten en de tv aan te doen. Als je dat zes dagen doet, dan denk je er op de zevende dag niet meer bij na. Je zit al op de bank en hebt de afstandsbediening al in je hand voordat je een besluit hebt genomen over wat je die avond wilt doen.

Als ik Yoki’s muisje niet meer gooi, zal ze dat heel jammer vinden. Haar spelletje is weg, wat nu? Waarschijnlijk gaat ze na een tijdje ronddrentelen in een plant hangen of in de gordijnen om mijn aandacht te trekken. En dan gooi ik toch het muisje maar weer…

Ook dit werkt bij mensen net zo. Als jij op die bank gaat zitten en je mag de tv niet aanzetten omdat je dat beter vindt voor jezelf, dan kun je daar behoorlijk onrustig van worden. Je hebt nog geen andere gewoontes en bovendien: waarom moet je leven zo ingewikkeld zijn? Waarom zou je niet gewoon die tv weer aanzetten? Op een gegeven moment heb je daar genoeg van en dan is de kans groot dat je inderdaad de tv weer aanzet.

Stel nu dat er een moment komt dat ik geen muisjes meer wil gooien. Dan is er een slimmere stap om te zetten: de situatie veranderen. Bijvoorbeeld ergens anders gaan zitten, schoon water in het bakje van de katten gaan doen of een ander speeltje neerleggen ergens in het huis en daar de aandacht op vestigen. Zo lang ik op dezelfde plek in huis zit in dezelfde houding, komt Yoki haar muisje brengen. Als ik er niet zit, doet ze dat niet.

Kortom: als je een gewoonte wilt veranderen bij jezelf, verander dan ook iets in de rest van je patroon. Ga aan de andere kant van de bank zitten. Verplaats spullen. Doe dingen in een andere volgorde. Als je alles hetzelfde blijft doen, is het heel lastig om dat ene ding te veranderen. Verstoor je automatismes, dan lukt het veel beter. Handig om te weten als je goede voornemens hebt…

1 3 4 5